خراسان غربی

تارنمایی پیرامون مهمترین مسائل خراسان غربی به مرکزیت کهن شهر سبزوار

خراسان غربی

تارنمایی پیرامون مهمترین مسائل خراسان غربی به مرکزیت کهن شهر سبزوار

خراسان غربی
دنبال کنندگان ۲ نفر
این وبلاگ را دنبال کنید
آخرین نظرات

۱۳ مطلب در بهمن ۱۳۹۶ ثبت شده است

۲۴
بهمن

آرامگاه امام زاده شعیب (ع) شهر سبزوار یکی از زیارتگاه های معنوی و زیبای دیار سربداران است که همه ساله مورد بازدید و زیارت شمار زیادی از مسافران و گردشگران خراسان غربی قرار می گیرد.

به احتمال قوی وی شعیب بن موسی بن یحیی بن أحمد بن موسی الثانی بن عبدالله بن موسی الجون بن عبدالله المحض بن الحسن المثنی بن الامام الحسن (علیه السلام) باشد که با نُه واسطه به امام حسن مجتبی (علیه السلام) سلسله نسب می رساند. تاریخ وفات و محل دفن او در منابع موجود ذکر نشده؛ اما احتمال دارد که وی در ثلث آخر قرن چهارم وفات کرده باشد. (مناهل الضرب: 240)

آستان امامزاده شعیب (علیه السلام) در شهرستان سبزوار، بخش مرکزی، ناحیه جنوب شهر سبزوار، ضلع جنوبی خیابان رضوی واقع شده است و دارای بنای باشکوهی است که محوطه آن نسبت به خیابان مرتفع تر است. پیش‌تر، در این محل که بیرون حصار و باروى شهر واقع بوده، گورستان عمومى سبزوار قرار داشته است. بناى امامزاده داراى چهار ایوان کاشى‌کارى در چهار طرف است. ضریح امامزاده در وسط حرم قرار دارد و از نقره با ستون های مطلا ساخته شده است. بر بالای بقعه نیز گنبدی زیبا و باشکوه کاشیکاری شده با کتیبه قرآنی ساخته اند. علاوه بر این دارای دو مناره است که تا ارتفاع 5 متری به صورت مربع است و بعد از آن به شکل هشت ضلعی و در آخر به استوانه ای تبدیل شده است اصل بنای بقعه امامزاده احتمالاً از دوره صفوی است.

سردرِ جنوبى حرم‌ امام‌زاده با کاشى، نره‌کارى شده است و در بالاى سردر با خط نستعلیق، عباراتى نوشته شده است. کف حرم، سیمانى و به سبک سنگ‌ نما ساخته شده است. بلندى حرم در حدود ده متر است و چهار نورگیر روشنایى آن را تأمین مى‌کنند. بخش وسیعى از دیوارهٔ حرم و ایوان، آیینه‌‌کارى شده است. ضریح امامزاده در وسط حرم قرار دارد و از نقره با ستون‌هاى مطلا ساخته شده است. بر بالاى حرم نیز گنبدى کاشى‌کارى شده با کتیبهٔ قرآنى ساخته‌‌اند. علاوه بر این، بناى امامزاده داراى دو مناره است که تا ارتفاع ۵ مترى به صورت مربع است و بعد از آن، به شکل هشت ضلعى و در آخر، به استوانه‌اى تبدیل شده است. مأذنه در انتهاى قسمت استوانه‌اى شکل مناره قرار دارد. اصل بناى امامزاده احتمالاً از دورهٔ‌ صفوى بر جاى مانده است و در قرن اخیر بازسازى و تزئین و تعمیر شده است.

استان خراسان رضوی ـ شهرستان سبزوار ـ بخش مرکزی ـ شهر سبزوار، ضلع جنوبی خیابان رضوی.


اطلاعات این صفحه از پایگاه جامع امامزادگان و بقاع متبرکه ایران اسلامی برداشته شده است.











۱۲
بهمن

به مناسبت فرارسیدن این دهه سراسر خیر و برکت که با گرامیداشت سالروز ورود حضرت امام خمینی (ره) معمارکبیر انقلاب به ایران ، آغاز می شود ، در اینجا متن کامل سرود خمینی ای امام اثر جاودانه استاد حمید سبزواری شاغر آرامان گرای انقلاب منتشر می شود.

گفتنی است ، استاد سبزواری یکی از بزرگترین شاعران پیشکسوت انقلاب و از مشاهیر دارالمومنین سبزوار است که ده ها ترانه انقلابی و حماسی وی توسط خوانندگان مطرح و یا گروه های برجسته سرود و موسیقی در کشور اجرا شده اند.

از بزرگترین افتخارات حمید این است که سروده های او بارها مورد توجه بزرگان کشور از جمله حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری و سایر مقامات کشوری قرار گرفته است. 

حتی مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای ارزش اشعار حمید را در حدی می دانند که برای یکی از کتب شعر حمید مقدمه ای پرمعنا نوشته اند. 

بعضی از ترانه های انقلابی استاد سبزواری، هرچند سالها از سروده شدن و اجرای آنها می گذرد ، اما هر بار تازگی و لطف خاص خود را دارد.

"الله اکبرخمینی رهبر" ، "آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو"  ، "این پیروزی خسته باد" ، "جانباز" ،"خمینی ای امام" ، "دریغا" (در سوگ رحلت امام خمینی) ، "شهید مطهر" (در سوگ شهادت استاد مطهری) ، "برخیزید ای شهیدان" ، "خوش آمدی ای امام ما" و ... تنها تعدادی از  ترانه های معروف و خاطره انگیز حمید سبزواری هستند.

برخی رسانه ها تعداد اشعار زیبا و اثرگذار حمید سبزواری را بالغ بر 300 مورد دانسته اند که 70 مورد این سروده ها در سال اول انقلاب به اجرا درآمد.

گفتنی است هرچند بسیاری از سروده های انقلابی حمید سبزواری از زیبایی زبان ، معنای عمیق و زیبایی اندیشه برخوردار است ، اما سرود خمینی ای امام به گونه منحصر به فردی سرآمد همه اشعار حمید محسوب می شود. زیرا این سرود در لحظه تاریخی ورود بنیانگذار انقلاب اسلامی به ایران در فرودگاه مهرآباد توسط یک گروه سرود انقلابی به صورت زنده اجرا شد و مورد تحسین و توجه قرار گرفت.

برخی منابع رسانه ای در خصوص ارزش  و جایگاه سرود خمینی ای امام استاد سبزواری گفته اند :آنچه در ارتباط با این میراث معنوی جالب توجه به نظر میرسد ثبت نام از 400 نفر در سال 57 به منظور تست و تشکل گروه کر 50 نفره اجرای این سرود تاریخی بوده است.

منبع همه اطلاعات ارائه شده در این متن، مجله اینترنتی اسرارنامه است که از معتبرترین رسانه های غرب خراسان محسوب می شود.


متن کامل ترانه:


خمینی ای امام، خمینی ای امام (2)


***


ای مجاهد ای مظهر شرف


ای گذشته ز جان در ره هدف


 


هر زمان می رسد از تو این ندا


ای اسیران و مستضعفان به پا


 


زیر بار ستم زندگی بس است


نزد طاغوتیان، بندگی بس است


 


بود شعار تو به راه حق قیام


ز ما تو را درود ز ما تو را سلام


 


***


خمینی ای امام، خمینی ای امام (2)


***


 


ای مجاهد ای مظهر شرف


ای گذشته ز جان در ره هدف


 


چون نجات انسان شعار توست


مرگ در راه حق افتخار توست


 


این توئی، این توئی پاسدار حق


خصم اهریمنان، دوستدار حق


 


بود شعار تو به راه حق قیام


ز ما تو را درود ز ما تو را سلام


 


***


خمینی ای امام، خمینی ای امام (2)


***


 


ای مجاهد ای مظهر شرف  


ای گذشته ز جان در ره هدف


 


چون تو عزم صف دشمنان کنی


ترک سر، ترک تن، ترک جان کنی


 


نازم آن عزم دشمن شکار تو


خشم تو قهر تو اقتدار تو


 


بود شعار تو به راه حق قیام


ز ما تو را درود ز ما تو را سلام


 


***


خمینی ای امام، خمینی ای امام (2)


***


 


ای مجاهد ای مظهر شرف


ای گذشته ز جان در ره هدف


 


لرزد از نام تو پایه ستم


پشت اهریمنان گشته از تو خم


 


مرز توحید را همچو سنگری


حافظ ملت و دین و دفتری


 


بود شعار تو به راه حق قیام


ز ما تو را درود ز ما تو را سلام


 


***


خمینی ای امام، خمینی ای امام (2)


***


 


ای مجاهد ای مظهر شرف


ای گذشته ز جان در ره هدف


 


ما همه یار تو یاور توئیم


دوستدار تو، همسنگر توئیم


 


ای حماسه تو ورد زبان ما


این توئی مظهر آرمان ما


 


بود شعار تو به راه حق قیام


ز ما تو را درود ز ما تو را سلام


 


***


خمینی ای امام، خمینی ای امام (2)


***


 


ای مجاهد ای مظهر شرف


ای گذشته ز جان در ره هدف


 


ره نیابد چو سستی به عزم تو 


میهراسد ستمگر ز عزم تو


 


این توئی، این توئی مایه امید


از قیام تو شد روی ما سپید


 


بود شعار تو به راه حق قیام


ز ما تو را درود ز ما تو را سلام


 


***


خمینی ای امام، خمینی ای امام (2)


***


 


ای مجاهد ای مظهر شرف


ای گذشته ز جان در ره هدف


 


ای پی افکنده شورای انقلاب


از تو شد کاخ خودکامگان خراب


 


این زمان پی فکن در پناه دین


طرح جمهوری محکم و متین


برای شنیدن فایل صوتی اینجا کلیک کنید.

متن کامل سرود خمینی ای امام

۱۰
بهمن

موسی الرضا دانایی هنرمند اورگامی و از شهروندان فرهیخته سبزواری، در صفحه اینستاگرام خود گزارشی از گشت و گزار امروزش درسطح شهر و سر زدن به مقبره حکیم حاج ملاهادی سبزواری و بازدید اتفاقی از غرفه تولید صنایع دستی خانم اعتمادی دراین مکان را منتشر کرده است.

 

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه این گزارش کوتاه دانایی به صورت دلنشینی روایت شده به طوری که شوق سر زدن به مقبره فیلسوف بزرگ شرق در قلب شهر سبزوار و بازدید از کارگاه تولید صنایع دستی همجوار آن را در وجود شهروندان اهل دل سبزواری زنده می کند.

 

اسرارنامه در ادامه به انتشار متن کامل گزارش کوتاه موسی الرضا دانایی از سبزوار گردی امروز او می پردازد:

 

امروز بر حسب اتفاق، در میانه روز و در سوز سرمای خشک و آسمان اخموی بدون برف ، گذرم به مزار حکیم حاج ملا هادی سبزواری افتاد ،ارادتی نمودم تا بلکه سعادتی ببرم .

 

از پشت پنجره ی داخل مزار ، چراغ روشن و تابلو کارگاه هنر چرم و صنایع دستی در بخش جنوبی ، نظرم را جلب کرد.

 

وارد شدم ،خانمی با خوشرویی خوش آمد گفت ، اجازه دیدن کارهایش را داشتم ، استقبال کرد . از ایشان 

خواستم تا همچنان بکارخودش مشغول باشد و حضورم مانعی برای ادامه کارش نباشد . 

 

زیر چشمی کار زیر دستش را می پائیدم .

 

سخت محو کارش بود ، و من بی حرکت و آرام ایستاده محو تماشایش .

 

با ظرافت می بُرید ، می دوخت ، مهره می گذاشت ، گره می زد و با مشته فلزی بر رویش می کوبید، چسب می زد و  وَرانداز می کرد و در دلش غوغایی می شد و لبخند بر لب می نشست ، پرسیدم :

 

همه کارخودتونه ؟

 

گفت: آره ، طرح و اجرا از خودمه.

 

گفتم :بازار چطوره ؟

 

گفت:آنچه نصیب است نه کم می دهند،... خدا را شکر ، بد نیست .

 

گفتم : عجب محیط و فضای خوبی؟ چه حس خوبی داره اینجا ؟

 

گفت : مدد از روح قدسی حکیم است که انرژی بخشه، والا تنها آدم خسته میشه ، ولی این روح قدسی برام الهام بخشه ،

 

از قیمت ها پرسیدم ؟

 

بنده خدا فکر می کرد میخوام بخرم !

 

گفتم : فقط جهت اطلاع خودمه ، پول ندارم .

 

تعارفی کرد که قابلی نداره.

 

 تشکر کردم ، و با اصرار قیمت ها را گفت ، فکر کنم یک سوم قیمت بازار.

 

ازش اجازه گرفتم عکس بگیرم، شاید از روی خجالت و شرم ، اجازه داد .

 

این چند عکس حاصل گشت و گزار امروزم بود .

 

راستی ایشان هنرمند محجوب خانم اعتمادی بودند.

 

حال یک سئوال ؟

 

آیا تا کنون به این مکان رفته اید ؟ 

 

آیا وقت آن نرسیده است تا با حضورمان و یک خسته نباشیذد از هنرمندان جوان دلجویی کرده باشیم؟ 

 

خوبه که با خانواده و دوستان سری به این مکان های پر انرژی و زیبا برنیم، حتی اگر قصد خرید هم نداریم ،و  این یعنی حمایت از هنرمند.







۱۰
بهمن

با همه بی مهری ها:

فخریه سبزوار در صدر فهرست مدارس تاریخی ایران


مدرسه فخریه سبزوار به عنوان قدیمی ترین مدرسه ایران که قدمت ساخت آن حتی از مدارس معروف نظامیه نیز بیشتر است، اگرچه در شهر سبزوار از سوی مسئولان مورد بی مهری فراوانی قرار گرفته و در حاشیه ی یکی از پر رفت و آمدترین خیابان های شهر، بی هیچ رسیدگی و توجه در خور شأنی تبدیل به بنایی نیمه متروک شده است، اما در کشور از شهرت و اعتبار خوبی برخوردار است و هرکجا که قرار باشد درباره مدارس تاریخی ایران سخن به میان بیاید، معمولا نام فخریه سبزوار در صدر قرار دارد.

 

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه هرچند کلیه ی ادارات و نهادهای فرهنگی و مسئولان سبزوار و خراسان رضوی (میراث فرهنگی، اوقاف و امور خیریه، شورای شهر و شهرداری و ...) در همه این سال ها در رابطه با مدرسه علمیه فخریه کم کاری های زیادی کرده اند و نتوانسته اند این بنای ارزشمند تاریخی را که دست بر قضا در حاشیه ی خیابان تاریخی و پر جاذبه ی بیهق نیز قرار گرفته است، با مرمت و احیاف تبدیل به موزه و تبلیغات موثر به یکی از نقاط عطف گردشگری غرب خراسان تبدیل کنند، اما تا زمانی که این بنا در شهر دیرینه های پایدار هنوز سر پاست پژوهشگران معماری و تاریخ علم و آموزش ایران نمی توانند، آن را نادیده بگیرند و در مطالب خود به فخریه نپردازند.

 

درهمین راستا وبسایت جهان ایران که پیرامون مکان های دیدنی ایران و سایر جهان فعالیت می کند، طی گزارشی به ذکر نام و معرفی مختصری از 17 مدرسه تاریخی ایران در شهرهای کهنی نظیر شیراز، اصفهان، سبزوار، مشهد، گناباد، تهران، گرگان، یزد و ... پرداخته است که نام فخریه سبزوار اگرچه به لطف کم کاری مسئولان مربوطه بدترین وضعیت را در بین مدارس تاریخی همه این شهرها دارد، اما در صدر این فهرست و با عنوان نماد تاریخ علم ایران، درج شده است:

  

اسرارنامه در ادامه متن کامل این گزارش را منتشر می کند:


 

مدارس قدیمی ایران 

 

به کوشش رحیمه زرگر-بخش گردشگری تبیان


در دل دیار کهن ایران زمین که از گذشته به عنوان مهد علم و فرهنگ و هنر شناخته شده است،مدارس تاریخی زیادی وجود دارد که نشان از قدمت دانش و دانش آموزی در این سرزمین پهناور دارد. 

مدارس ایران نه تنها از لحاظ سیر تاریخی و شکل گیری یکسری از حوادث و اتفاقات مهم است،بلکه از جنبه هنر معماری نیز ستودنی ست.در این مقاله سعی داریم به معرفی و توصیف اجمالی این مدارس بپردازیم.

 

مدرسه فخریه

سبزوار،به عنوان بزرگترین شهر استان خراسان رضوی پس از مشهد یکی از مهم ترین و بزرگترین مراکز دانشگاهی، فرهنگی،مذهبی و تاریخی شمال شرق کشور به شمار می آید که باوجود چنین جایگاهی از شاخص ترین نمادهای تاریخی و علمی در ایران محسوب می شود.

 

یکی از جلوه های قدمت فرهنگی و علمی این شهر،وجود  قدیمی ترین مدرسه ایران، در دوران پس از اسلام  است.

 

مدرسه قدیمی فخریه سبزوار بنایی ست که در قرن۴ هجری در دوره  دولت شیعه دیلمیان ساخته شده و بدین ترتیب  قدمت آن حتی از مدارس نظامیه در شهرهای مختلف ایران که در قرن۵ هجری و در دوره سلجوقیان تاسیس گردیده،بیشتر است.

 

نام این مدرسه از نام  فخر الدوله دیلمی یکی از حاکمان شیعه مذهب دیلمی گرفته شده  و اینک از بنای قدیمی و اصلی این مدرسه، دو حجره و یک راهرو، دست نخورده باقی مانده است .

 

 

مدرسه غیاثیه

مدرسه غیاثیه یکی از آثار تاریخی استان خراسان رضوی است که در حاشیه جنوبی روستای خَرگِرد در فاصله ۵ کیلومتری شهر خواف و در نزدیکی مرز افغانستان قرار دارد.

 

 مدارس نظامیه جزو مدارس زنجیره ای است که به همت خواجه نظام الملک توسی، دیوانسالار بزرگ عصر سلجوقی پاگرفت و در شهرهای مختلف ایران مانند نیشابور، اصفهان، خرگرد و بغداد شعبه داشت. افرادی چون امام محمد غزالی، حکیم عمر خیام یا سعدی شیرازی، جملگی از شاگردان یا استادان مدارس نظامیه بوده اند

 

این مدرسه چهارگوش، ۴ ایوان دارد که دهانه هر ایوان آن ۴٫۵ متر و ارتفاع آن ها ۱۱ متر می باشد. در گوشه های صحن مرکزی، اطاق های گنبددار وسیعی است که جهت تدریس مدرسان ساخته شده است. پیرامون صحن ۳۲ حجره غرفه دار در دو طبقه ایجاد شده است.

 

ورودی سردرِ آن به محوطه گنبددار باز می شود و در طرفین آن ۲ اتاق گنبددار دیگر است که به دو مناره مدور در دو گوشه بنای مرتفع مدرسه که با سردرِ بلند آن هماهنگی دارد، متصل می شود.

 

بر اساس کتیبه موجود در کناره ایوان ورودی مدرسه، این بنا در سال ۸۹۶ هجری قمری به دستور خواجه غیاث الدین پیر احمد خوافی؛ وزیر سلطان شاهرخ بهادر تیموری بنا شد و به همین دلیل به «غیاثیه» مشهور گردید. این بنا نماینده کامل معماری دوره تیموریان است که به سبک آذری ساخته شده است. معمار این مدرسه استاد قوام الدین شیرازی بود که در حال کار روی بنا فوت کرد و کار نیمه تمام وی را برادرش غیاث الدین شیرازی که مجموعه گوهرشاد و هرات را نیز ساخته، کامل کرد.مدرسه غیاثیه در دوران شکوهش از بهترین دانشگاه های اسلامی بوده است. 


مدارس نظامیه

مدارس نظامیه جزو مدارس زنجیره ای است که به همت خواجه نظام الملک توسی، دیوانسالار بزرگ عصر سلجوقی پاگرفت و در شهرهای مختلف ایران مانند نیشابور، اصفهان، خرگرد و بغداد شعبه داشت. افرادی چون امام محمد غزالی، حکیم عمر خیام یا سعدی شیرازی، جملگی از شاگردان یا استادان مدارس نظامیه بوده اند.

 

 

مدرسه نجومیه

مدرسه نجومیه گناباد از آثار دوره صفوی است و زیبایی و بزرگی آن شاهدی است بر رونق علم و علم آموزی در این شهر کویری.گویا  علت نامگذاری آن به نجومیه این است که در قدیم بیشتر به سبب تدریس هیأت و نجوم مشهور بوده است؛ هرچند که اکنون هیچ نشانی از استاد و شاگرد و درس و بحث در این مدرسه دیده نمی شود.

 

مدرسه نجومیه شامل هشتی ورودی، دالان، صحن و حجره های پیرامون آن است که اکنون هرکدام از آنها به بخشی از موزه مردم شناسی گناباد اختصاص پیدا کرده اند و یکی از جلوه های زندگی تاریخی مردمان خراسان را به تصویر می کشند.غرفه های آهنگری، پارچه بافی سنتی، سفالگری، نمدمالی، حفر قنات، عروسی، عصاری(روغن گیری)، عطاری و گلیم بافی از جمله غرفه های موجود موزه مردم شناسی هستند.

 

 

مدرسه دودر

یکی از زیباترین و اصیل ترین نمونه های معماری عصرتیموری که توسط یکی ازفرماندهان تیموری به نام غیاث الدین و در دوران سلطنت میرزا شاهرخ ساخته شده، مدرسه دودر است و به این دلیل به دو در مشهور است که دو در ورودی در شرق و غرب بنا وجود داشته است.

 

مکان اولیه ساخت این بنا در کنار بازار قدیمی زنجیر بوده و در حال حاضر در مرکز مجموعه اماکن و بیوتات حرم مطهر رضوی قرار دارد .

 

از ویژگی های معماری این مدرسه دو گنبد به رنگ آبی آسمانی در سمت جنوب غربی و شرقی مدرسه است که در زیر گنبد جنوبی مدفن بانی مدرسه قرار دارد . این بنا در مقابل مدرسه پریزاد و نزدیک مسجد گوهر شاد است.

 

 

مدرسه پریزاد

مدرسه پریزاد از قدیمی ترین مدارس علمیه مشهد است که سابقا نزدیک به حرم امام رضا(ع) قرار داشت و حالا میان رواق های حرم قرار گرفته است! این مدرسه به سال ۸۲۰ ه . ق همزمان با مسجد گوهرشاد ساخته شد و بانی آن «پریزاد خانم» از نوادگان خواجه ربیع  و ندیمه گوهرشادآغا  (بانی مسجد گوهرشاد) بود که تولیت مدرسه را به شوهر و سپس نوادگان ذکور خود سپرد. او مقرر کرد که هریک ازفرزندانش در یکی از اتاق های مدرسه اقامت کنند و اگر اتاقی باقی ماند به « مساکین طلبه زوار» بدهند.

متاسفانه از سال ۱۳۱۴ ه . ش  رژیم پهلوی تولیت مدرسه را از نوادگان پریزاد گرفت و به اداره اوقاف داد و کم کم موقوفات متعلق به آن توسط سودجویان تصرف شد.مدرسه پریزاد با ۲۳ حجره در دو طبقه بنا شده و جلوی هر یک از حجره های آن ایوان کوچکی قرار گرفته است. البته دو ایوان بزرگ نیز یکی در طرف قبله و دیگری در طرف شرق متصل به دارالولایه ساخته شده که تزیینات شان چشم نواز است .

آن گونه که از کتیبه سردر مدرسه برمی آید، این مدرسه نیز همچون بسیاری دیگر از ساختمان های آستانه امام هشتم(ع) در زمان شاه سلیمان صفوی مرمت شده است.  اکنون مدرسه پریزاد به عنوان مرکز تبلیغات دینی مورد استفاده قرار می گیرد و مجهز به پایگاه اینترنتی و فضاهایی برای مطالعه آزاد است . گاهی نیز فیلم سخنرانی ها و مراسم مذهبی در این مدرسه به نمایش درمی آید.

 

 

مدرسه سپهسالار

مدرسه سپهسالار که مسجدی نیز ضمیمه آن است و اکنون مدرسه عالی شهید مطهری خوانده می شود، یکی از معتبرترین حوزه های علوم دینی در تهران به شمار می آید و از نظر معماری نیز، سترگ ترین ساختمان مذهبی دوره قاجار است. ساخت این مدرسه در اواسط دوره ناصرالدین شاه قاجار توسط میرزا حسین خان مشیرالدوله سپهسالار، صدر اعظم شاه آغاز اما به علت مرگ او، به همت برادرش تکمیل شد.

مهندس طراح مدرسه مهدی خان ممتحن الدوله شقاقی و معماری آن برعهده افرادی مثل استاد حسن قمی، حاج ابوالحسن معمارباشی و جعفرخان معمارباشی کاشی بوده است. این عده در ساخت مدرسه سپهسالار از یک سو به مدارس بزرگ دوره صفویه مانند مدرسه چهارباغ اصفهان نظر داشته اند و از دیگر سو، از مساجد بزرگ شهر استانبول الهام گرفته اند. البته تزیینات مدرسه و شبستان مسجد آن تا سالها پس از دوره ناصرالدین شاه ادامه  داشت.

 

مدرسه سپهسالار به دلیل مجاورت با ساختمان مجلس شورای ملی ایران شاهد حوادث سرنوشت سازی در تاریخ معاصر ایران مانند به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه قاجار بوده و از مناره های آن به عنوان سنگر آزادی خواهان استفاده شده است. همچنین بسیاری از حلقه های مهم درس و بحث دینی و فلسفی در این مدرسه تشکیل می شده و بزرگانی چون آیت الله سید حسن مدرس، تولیت آن را برعهده داشته اند. از این گذشته، اولین فرهنگستان زبان فارسی نیز در مدرسه سپهسالار برپا شد.

 

در حال حاضر بازدید از مدرسه سپهسالار به جهت دایر بودن مدرسه عالی شهید مطهری، با محدودیت های زیادی روبرواست.

 

 

مدرسه چهارباغ

مدرسه چهارباغ اصفهان که مدرسه سلطانی و مدرسه مادرشاه نیز خوانده می شود، توسط آخرین شاه سلسله صفویه یعنی شاه سلطان حسین ساخته شد و چون مادر شاه املاک و مستغلات فراوانی را وقف آن کرد، به مدرسه مادر شاه معروف شد. حتی خود شاه سلطان حسین نیز در این مدرسه به تحصیل علوم دینی اشتغال داشت و اکنون حجره ای را در مدرسه نشان می دهند که گفته می شود، حجره مخصوص او بوده است. این مدرسه را باید آخرین درخشش معماری عصر صفوی و یکی از شاهکارهای معماری ایران طی ۴۰۰ سال گذشته به شمار آورد. مدرسه چهارباغ به شیوه مساجد بزرگ ایرانی به شکل چهارایوانی ساخته شده و علاوه بر صحن بزرگ، یک گنبد بلند و دو مناره در دو سوی ایوان قبله دارد. تزیینات به کار رفته در این مدرسه خصوصا کاشی کاری های آن بسیار نفیس هستند و آن را به یک موزه تمام عیار مبدل کرده اند.

 

هتل عباسی به عنوان یکی از مجلل ترین هتل های کشور که در ضلع شرقی مدرسه چهارباغ قرار دارد، در واقع کاروانسرایی است که در گذشته وقف این مدرسه بوده است. مدرسه چهارباغ همچنان جایگاه یکی از مهم ترین حوزه های علوم دینی اصفهان است و از این رو، بازدید از آن بدون محدودیت نیست.

 

 

مدرسه دارالفنون

دارالفنون اولین مدرسه عالی در ایران به سبک نوین و از یادگارهای میرزا تقی خان امیرکبیر، صدر اعظم ناصرالدین شاه قاجار است. این مدرسه که نام آن ترجمه ای بود از واژه «پلی تکنیک» در سال ۱۲۶۹ هجری قمری اندکی پس از قتل امیرکبیر گشایش یافت و تا پایان دوره قاجار، مهم ترین نهاد آموزش عالی در ایران بود. پیاده نظام، سواره نظام، توپخانه، مهندسی، پزشکی و جراحی، داروسازی و کانی شناسی، زبان فرانسه، علوم طبیعی، ریاضی، تاریخ و جغرافیا رشته ها و دروسی بود که در این مدرسه تدریس می شد و بعدها زبان انگلیسی، روسی، نقاشی و موسیقی نیز به آنها افزوده شد. معلمان دارالفنون در ابتدا اغلب اروپایی ٓ به جز انگلیسی و روسی ٓ بودند ولی بعدها خیلی از شاگردان این مدرسه در مقام معلمی آن قرار گرفتند.

 

ساختمان قدیمی دارالفنون در سال ۱۳۰۸ خورشیدی به علت فرسودگی شدید، تخریب و از نو توسط مهندس گرجی الاصل ٓ نیکلای مارکف ٓ ساخته شد و سر در زیبای آن را استاد حسین لرزاده طراحی کرد. در دوره پهلوی، دارالفنون تبدیل به یک دبیرستان شد اما دبیرستانی که بسیاری از بزرگان علم و فرهنگ و سیاست در آن درس خواندند. این مدرسه از بیش از دو دهه پیش تعطیل شد و به مدت طولانی تحت مرمت قرار گرفت. اگرچه مرمت مدرسه هنوز تمام نشده اما از چندی پیش نمایشگاه دائمی سیر آموزش و پرورش در آن برپاشده است.

 

 

مدرسه خان شیراز 

مدرسه خان، مشهورترین و بزرگ ترین مدرسه علوم دینی در شهر شیراز است. این مدرسه توسط الله وردیخان گرجی، حاکم مشهور فارس و فرزند و جانشین اش، امام قلی خان ساخته شد. الله وردیخان همان کسی است که سی و پل اصفهان را ساخته و امامقلی فرزندش نیز، مردی است که جزیره هرمز را از پرتغالی ها پس گرفت و آنها را از خلیج فارس بیرون کرد. نکته جالب در معماری مدرسه خان، استفاده نمادین از اعداد است. مثلا تعداد اتاق های مدرسه ۱۱۰ تاست که معادل نام حضرت علی(ع) به حروف ابجد است و به همراه بخش های خدماتی بالغ بر ۱۱۴ فضا می شود که با تعداد سوره های قرآن برابر است. همچنین مدرسه پنج مَدرَس (محل تشکیل جلسات درس) دارد که به پنج تن آل عبا اشاره دارد. گفته می شود که مدرسه خان در اصل برای تشکیل جلسات درس و وعظ صدرالمتألهین شیرازی یا همان ملاصدرای معروف ساخته شده است.

 

مدرسه خان به شیوه مدارس و مساجد تاریخی ایران، یک صحن مرکزی و چهار ایوان دارد و حجره هایی به دور آن است و از نظر هنر و معماری از شاهکارهای معماری عصر صفوی در شیراز محسوب می شود.

 

 

مدارس جده کوچک و بزرگ

در اصفهان دو مدرسه علمیه زیبا به نام جده بزرگ و جده کوچک وجود دارد که هر دو از آثار دوره صفویه هستند و داخل بازار اصفهان، نزدیک به هم قرار دارند. بعضی می گویند مدرسه جده بزرگ را جده بزرگ شاه عباس دوم صفوی و دیگری را جده کوچک او ساخته است. اما عده ای دیگر اعتقاد دارند که بانی هر دو مدرسه یک نفر است و فقط به جهت کوچکی و بزرگی ساختمان های شان با نام کوچک و بزرگ خوانده شده اند. در هر حال شکی وجود ندارد که دست کم یکی از مادر بزرگ های شاه عباس دوم در ساخت این مدرسه نقش داشته است. هر دو مدرسه از نظر معماری اهمیت فراوانی دارند و مسجدی دارند که کتیبه سردرشان به خط محمدرضا امامی، خوشنویس بزرگ اواخر دوره صفوی است. بسیاری از کتیبه های حرم امام رضا(ع) نیز به خط اوست. مدارس جده کوچک و بزرگ همچنان به عنوان مدارس علوم دینی میزبان طلاب هستند و از این رو، بازدید از آنها با محدودیت هایی روبرو است.

 

 

مدرسه صدر

مدرسه صدر در بازار اصفهان، از مدارسی است که در دوره قاجار ساخته شد و خیلی زود به جهت استادان مبارز و شاگردانی که در دامن خود پرورش داد، به شهرت و اعتبار علمی دست یافت. بانی این مدرسه، حاج محمد حسین خان صدر اصفهانی است که در زمان فتحعلی شاه قاجار چند سالی صدر اعظم ایران بود و مدرسه نیز نام خود را ازاو گرفته است. او غیر از این مدرسه، دو مدرسه دیگر نیز بنا کرد که یکی مدرسه صدر در شهر نجف اشرف است و دیگری مدرسه صدر خواجو در خیابان چهارباغ خواجو اصفهان. اما مدرسه صدر بازار از دو مدرسه دیگر شهرت بیشتری دارد و معماری و هنرهای به کار رفته در آن نیز چشم نوازتر و نفیس تر هستند. کتابخانه مدرسه صدر نیز با داشتن ۲۰ هزار کتاب در رشته های مختلف علوم دینی و هزار نسخه خطی و کتب چاپ سنگی، کتابخانه ای غنی به شمار می آید.

 

 

مدرسه خان یزد

مدرسه خان یزد، جزئی از یک مجموعه بزرگتر در شهر یزد است که بناهایی چون بازار و حمام را نیز در برمی گیرد. این مدرسه از ساخته ها و موقوفات محمد تقی خان بافقی، معروف به خان بزرگ (سرسلسله خاندان خوانین یزد) است و در دوره زندیه ساخته شده. محمدتقی خان همان کسی است که باغ دولت آباد یزد از کارهای اوست. او، مدرسه خان را خارج از حصار شهر یزد ایجاد کرد. این بنا مرکب از دو مدرسه بزرگ و کوچک است.

 

مدرسه کوچک را محمد تقی خان و مدرسه بزرگ را که از طرف غرب متصل به اولی است، علینقی خان پسر محمدتقی خان بنا کرده است. مدرسه خان یزد همچنین یک راه زیرزمینی به طرف مدرسه مصلای یزد دارد. باوجود این که مدرسه خان جایگاه تحصیل طلاب علوم دینی است اما گشاده رویی و سهل گیری همیشگی یزدی ها بازدید از آن را نسبتا ساده کرده است.

 

 

مدرسه عباسقلی خان مشهد

این مدرسه درابتدای خیابان نواب صفوی در مشهد و حاشیه زیر گذر قرار دارد و از جمله مدارس قدیمی دایر است که توسط عباسقلی خان بیگلربیگی در ۱۰۷۷ ق. احداث شده است .

 

سردر این مدرسه درسال های اخیر درجریان توسعه حریم حرم مطهر و تعریض خیابان نواب صفوی ، به عنوان یکی از آثار تاریخی ٓ مذهبی ، بدون تخریب شکل ظاهری به عقب کشیده شد و اکنون در حاشیه ضلع جنوبی خیابان واقع شده است.

 

 

مدرسه علمیه مستوفی شهرستان رشت

مدرسه علمیه مستوفی شهرستان رشت از قدیمی ترین مدارس علمیه کشور است که قدمت آن با توجه به اسناد تاریخی به دوره فتحعلی شاه قاجار می رسد.

 

ساختمان مدرسه از نوع چهار ایوانی و از آثار معماری عهد صفویه می باشد و بخش های مختلف آن با مقرنس و کاشی کاری و گچبری های بسیارزیبا تزیین یافته است.

 

مدرسه عباسقلی خان از جمله آثار معماری مشهد و تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی خراسان است این مدرسه در حال حاضر یکی از مراکز حوزه علمیه مشهد به شمار می آید و به سبب نزدیک بودن به حرم مطهر ازاهمیت ویژه برخوردار است.

 

 

مدرسه شاهرخیه بسطام

مدرسه شاهرخیه که قدمتش به دوران شاهرخ تیموری بازمی گردد هم از داخل مجموعه بایزید راه دارد و هم از کوچه پشت آن اما در مجموعه بایزید بسته است و اگر بخواهید از آن دیدن کنید باید از در کوچه پشتی داخل شوید.

 

باید گفت که مکان دقیق این مدرسه در شرق مسجد بایزید و گوشه ضلع شمال غربی آن در هفت متری ایوان اولجایتو قرار گرفته و یکی از بناهای با ارزش و با اهمیت مجموعه تاریخی بسطام است. این مدرسه که تا حدود ۵۵ سال پیش به گفته معماران بسطام، دایر و مرکز تحصیل علوم قدیمه بوده و اکنون نیز به عنوان مدرسه علمیه باقرالعلوم استفاده می شود و با اینکه طلبه ها در حجره های آن مشغول درس خواندن هستند و در آن آمد و شد دارند گردشگران می توانند از آن دیدن کنند و عکس بگیرند.

 

 

مدرسه عمادیه

یکی از قدیمی ترین مدارس که با همان سبک و معماری زیبا و قدیمی در گرگان باقی مانده مدرسه عمادیه است. این مدرسه متعلق به دوره شاه سلیمان صفوی میباشد .

 

مدرسه عمادیه بسیار زیبا و حیاط آن حدود ۱۰۰۰ متر مربع و باسنگهای رودخانه ای مفروش گردیده شده است . درحاشیه و چهار ضلع آن حجره های دانش پژوهان واقع گردیده بر سر دربزرگ ورودی این مدرسه گل دسته بسیار قدیمی آن هنوز جلوه ای شکوهمند به این نهاد آموزشی داده است.

 

شیوه آموزش و تعلیم آن تا دوران قاجار سبک و شیوه معمول و رایج قرون گذشته ایران بود.مدرسه، متولی وموقوفات فراوانی داشت که هزینه دانش پژوهان را تامین می نمود.

 

 

مدرسه علمیه مستوفی

مدرسه علمیه مستوفی شهرستان رشت از قدیمی ترین مدارس علمیه کشور است که قدمت آن با توجه به اسناد تاریخی به دوره فتحعلی شاه قاجار می رسد.

 

در ضلع جنوبی مدرسه علمیه مستوفی، مسجدی تاریخی قرار دارد که همزمان با مدرسه علمیه مستوفی احداث شده است و در واقع مرحوم میرزا محمد طاهر مستوفی در سال " 1242 ه ق" مسجد و مدرسه علمیه مستوفی را در محله استاد سرا شهرستان رشت بنا نهاد.

 

حدود ۶۴ سال قبل بنای مدرسه و مسجد مستوفی که یک بار توسط فرمانده  انگلیسی مأمور رشت در جنگ جهانی اول (هنگام نبرد با جنگلی ها) طعمه حریق شده بود، توسط پدر آیت الله محمد لاکانی یعنی حاجی مهدی لاکانی تعمیر و مرمت شد.

 

مدرسه علمیه مستوفی با دارا بودن ۷ استاد و ۱۱۰ طلبه در پایه های دوم، سوم و چهارم از پر تعدادترین مدارس علمیه سطح استان است.

 

مجله اینترنتی اسرارنامه


۱۰
بهمن

استاد حمید سبزواری پدر شعر انقلاب یکی از پر آوازه ترین مشاهیر شهرستان سبزوار ، دیار سربداران و منطقه خراسان غربی است که هر سال خصوصا در ایام دهه فجر بیش از هر زمان دیگری نام و آثار او بر سر زبان ها می افتد.

حمید سبزواری سراینده ده ها سرود انقلابی و حماسی در زمان انقلاب سال 57 و نیز در ایام دفاع مقدس است که بسیاری از آن سرودها به شهرت رسیده اند. اما «خمینی ای امام»، «بانگ آزادی»، «برخیزید ای شهیدان راه خدا» و ... از معروف ترین سروده های انقلابی اوست.

اینک به مناسبت نزدیک شدن به ایام دهه فجر نگاهی به زندگی نامه این شاعر نامدار سبزواری پدر شعر انقلاب می پردازد:


حمید سبزواری

حسین آقا ممتحنی مشهور به حمید سبزواری (زادهٔ ۱۳۰۴ در سبزوار – درگذشتهٔ ۲۲ خرداد ۱۳۹۵ در تهران) شاعر ایرانی بود و با عنوان «شاعر انقلاب» معرفی می‌شد.


زندگی‌نامه

حمید سبزواری، در ۱۳۰۴ در سبزوار زاده شد. پدرش، «عبدالوهاب»، پیشه‌ور ساده‌ای بود که قریحهٔ شعری داشت. جدش، ملا محمدصادق ممتحنی، شاعری بود که «مجرم» تخلص می‌کرد و آثارش در سفری به مشهد و در حملهٔ راهزنان به یغما رفت. وی در ۱۳۳۱ ازدواج کرد و یک سال بعد از ازدواج، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ برای حمید گرفتاری‌هایی به وجود آورد و او تحت تعقیب قرار گرفت. سبزواری مدتی متواری بود و مدت زمانی را در اسفراین مخفی شد.

وی در ۲۲ خرداد ۱۳۹۵ در سن ۹۱ سالگی درگذشت.


نوجوانی

سبزواری، قبل از مدرسه، قرآن را در خانه و نزد مادرش آموخته‌بود. او بعداً به مدرسهٔ شیخ حسن داورزنی رفت. وی در دوره نوجوانی در سبزوار زندگی می‌کرد. در سبزوار کتابفروشی ای به نام خسروی شعرهای حمید را چاپ کرد و فروخت. حمید می‌خواست این کار را در تهران نیز انجام بدهد لیکن در آن زمان موفق به این کار نشد.


استادان و مربیان

پدر و مادر حمید اولین استادان وی بودند. او جامع المقدمات را نزد میرزا حبیب جوینی خوانده‌بود. حاج آقا محمدعلی محمدی نیز از دیگر استادان وی بود.


فعالیت‌ها

نوجوانی وجوانی سبزواری در دوران حکومت رضاشاه پهلوی گذشت و تحولات این دوره بر روحیه وی تأثیر گذاشتند. چهارده‌ساله بود که سرودن شعر را آغاز کرد. در آن سنین از روی کنجکاوی به احزاب و گروه‌های سیاسی مختلف سر می‌زد تا با آرا و نظرات آن‌ها آشنا شود.

حمید سبزواری پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ متواری و مخفی شد. بعداً خود را به شهربانی سبزوار معرفی کرد و چهار سال در وضعیت بلاتکلیفی و تعلیق طی کرد تا سرانجام تبرئه شد.

مهمترین فعالیت سبزواری، شاعری است. شعر او را شناسنامهٔ زمانمند انقلاب نامیده‌اند زیرا کمتر حادثه یا رویدادی بعد از انقلاب روی داده است که انعکاس آن در شعر او نیامده باشد.

حمید بعد از انقلاب، ضمن کار در بانک تجارت، برای انقلاب اسلامی شعر و شعار می‌ساخت که در راهپیمایی‌ها و نماز جمعه خوانده می‌شد. یکی از این شعرها «آمریکا، آمریکا، مرگ به نیرنگ تو» بود.

کمی بعد خود را بازنشسته کرد تا تمام توان خود را برای فعالیت‌های فرهنگی هنری صرف کند و به صدا و سیما رفت و از آن زمان در شورای شعر مشغول به کار شد.


مشاغل

سبزواری ابتدا به شغل معلمی مشغول بود. بعد از حوادث مرداد ۱۳۳۲ از وزارت آموزش و پرورش اخراج شد. وی مدتی در شرکتی که سنگ معدن استخراج می‌کرد در اطراف سبزوار و شاهرود کار کرد و مدتی را نیز با اجاره حمام در سبزوار گذراند. بعدها در بانک بازرگانی (بانک تجارت پس از انقلاب) مشغول به کار شد. حمید پس از آغاز انقلاب با استعفا دادن از بانک، تمام توان خود را صرف پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران و فعالیت‌های فرهنگی هنری کرد.


جوایز

نشان درجه یک فرهنگ و هنر (۱۳۷۱)

چهره ماندگار دوره سوم (۱۳۸۲)

نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر (۱۳۹۳)

درگذشت[ویرایش]

حمید سبزواری، بامداد ۲۲ خرداد ۱۳۹۵ در سن ۹۱ سالگی به دلیل کهولت سن و وخامت بیماری در تهران درگذشت.


آثار

سرود درد

سرود سپیده

سرودی دیگر

تو عاشقانه سفر کن

بانگ جرس"

" به ننگ آمده دشمن"


وفات و آرامگاه:

حمید سبزواری در خرداد 95 در سن 91 سالگی درگذشت و پیکر او طی تشییع جنازه ای پر جمعیت و با شکوه در یکی از پارک های شهر زادگاهش سبزوار (پارک جانبازان) خاک سپاری شد.


۰۹
بهمن

 آزمایشگاه مرکزی دانشگاه حکیم سبزواری در سال 1393 با هدف ارایه هدفمند خدمات آزمایشگاهی در رشته‌­های مختلف علوم و مهندسی به اساتید، دانشجویان و پژوهشگران مستعد و علاقه­‌مند تأسیس شد. این مرکز جهت متمرکز ساختن مجموعه تجهیزات آزمایشگاهی دانشگاه به منظور ارایه بهتر خدمات فعالیت خود را شروع کرد و به تجهیزات مدرن تحقیقاتی در گروه­‌های آموزشی، تحقیقاتی، مهندسی و علوم پایه نیز مجهز است.


با ساخت این مجموعه آزمایشگاهی، مشکلات دانشجویان این دانشگاه در زمینه پژوهش‌­های مختلف حل شد. یکی از مزیت­‌های این آزمایشگاه نظارت و استفاده از تجهیزات برای محققان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی است.


 با راه‌­اندازی این آزمایشگاه زمینه ارتباط موثر با سایر دانشگاه­‌ها در سطح شهرستان و استان فراهم شده، که ایجاد این مجموعه بزرگ و مجهز در غرب خراسان رضوی زمینه خوبی برای گسترش فعالیت­‌های پژوهشی است.


دانشگاه حکیم سبزواری جزء معدود دانشگاه‌­های شرق کشور  است که مجهز به آزمایشگاه مرکزی است، و خوشبختانه با نگاه خوبی که از دو سال گذشته از سوی ریاست دانشگاه، به بحث آموزش و پژوهش در دانشگاه شده است امید دارد بتواند، به تجهیزات مدرن تحقیقاتی در گروه‌های آموزشی، تحقیقاتی، مهندسی و علوم پایه مجهز شود.


گفتنی است؛ این آزمایشگاه علاوه بر همکار شبکه آزمایشگاه‌های علمی ایران شاعا تفاهم­‌نامه­‌هایی نیز با مراکز ذیل امضاء کرده است. 


- قرارداد همکاری وزارت علوم و مؤسسه تبادلات آکادمیک آلمان؛


- یادداشت تفاهم همکاری دانشگاه حکیم سبزواری و دانشگاه غالب هرات؛


- تفاهم­‌نامه همکاری دانشگاه حکیم سبزواری و دانشکده فنی امام خمینی (ره)؛


- تفاهم­‌نامه همکاری بین دانشگاه حکیم سبزواری و دانشگاه لیون فرانسه؛


- تفاهم‌­نامه همکاری پارک علم و فناوری خراسان رضوی و دانشگاه؛


- امضای تفاهم­‌نامه همکاری بین دانشگاه حکیم سبزواری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)؛


*   *   *


گفتنی است، دانشگاه حکیم سبزوای که به عنوان بزرگترین دانشگاه معتبر ملی در منطقه خراسان غربی و دومین دانشگاه بزرگ شمال شرق ایران محسوب می شود، علاوه بر ساختمان های بزرگ و عظیم علمی و آموزشی، دارای محوطه فضای سبز وسیع و چشم نوازی است که خصوصا در شب ها با نورپردازی های زیبا، بر جذابیت آن افزوده می شود.


این دانشگاه با بیش از 10 هزار دانشجو در شمال شهر سبزوار مرکز منطقه خراسان غربی واقع شده است.







۰۴
بهمن

شهید علی اصغر برغمدی

شهید برغمدی مسئول تدارکات گردان مالک اشتر لشگر ۲۷ حضرت رسول الله (ص) بود و در دوم بهمن ماه سال ۱۳۶۶ و در عملیات بیت المقدس ۲ و در محور ماووت به درجه رفیع شهادت نائل آمد. 

مسئول تدارکات گردان مالک اشتر لشکر 27 حضرت رسول الله(ص) در روزهایی که فقط 26 سال سن داشت، در عملیات بیت المقدس 2 به فیض شهادت نائل شد. دوم بهمن ماه سالروز تولد دوباره او در کنار سایر همرزمانش و ثبت اسم مقدس «شهید» قبل از نام «علی اصغر برغمدی» است. 28 سال از روز شهادتش می‌گذرد و یاد حماسه‌های او زنده تر از همیشه بر تقویم تاریخ نقش می‌بندد. روایتی کوتاه از زندگی این شهید عملیات بیت المقدس در ادامه می‌آید:

 

علی اصغر برغمدی، فرزند عباس و رقیه، در اول فروردین ماه سال 1340 در روستای برغمد از توابع شهرستان سبزوار به دنیا آمد. رقیه برغمدی، مادرش، می‌گوید:«در چهارمین ماه از بارداری این فرزندم، نذر کردم که اگر پسر باشد نامش را علی اصغر بگذارم و یک دیگ نیز نذر مسجد کردم.» علی اصغر بعد از گذراندن دوران کودکی به مدرسه رفت و همزمان با درس خواندن به مادر در کارخانه و پدر در کار کشاورزی کمک می‌کرد. او تحصیلاتش را تا مقطع سوم راهنمایی ادامه داد. سپس به خاطر فقر خانواده ترک تحصیل کرد و به کار مشغول شد. علی اصغر مهربان، مؤدب، صبور و مهمان نواز بود و از هیچ کمکی فروگذار نبود. موسی برغمدی، برادرش، بیان می‌کند: « علی اصغر به همراه پدر در مشهد کار می‌کرد که یک روز فقیری از او درخواست کمک می‌کند و او تمام پول‌هایش را به فقیر می‌دهد و در برابر پاسخ پدرم که می‌گوید:"تمام پول را به او دادی، حال خودمان چه کنیم؟" می‌گوید: "خدا بزرگ است. به روستا می‌رویم و دوباره کار می‌کنیم." »

 

علی اصغر به علت فقر خانواده هشت سال در تهران کارگری کرد. شغلش نقاشی بود. با پیشنهاد خودش در 16 سالگی با دختر همسایه‌شان ازدواج کرد که حاصل زندگی مشترکشان شش فرزند یعنی دو دختر و چهار پسر است. قبل انقلاب در تمام مراسم‌های مذهبی، راهپیمایی‌ها و تظاهرات شرکت می‌کرد و از رفتار مخالفین اسلام که به انقلاب اهانت می‌کردند عصبانی می‌شد، خشم خود را فرو می‌خورد و آن‌ها را نصیحت و امر به معروف و نهی از منکر می‌کرد. به زیبایی مداحی می‌کرد. نماز و عباداتش را به نحو احسن انجام می‌داد و همیشه به ائمه اطهار(ع) توسل داشت. با قرآن مأنوس بود و در اوقات فراغت به مسجد می‌رفت. با فرارسیدن ماه محرم به بازار می‌رفت و برای خودش و برادرش پیراهن مشکی می‌خرید و در مراسم محرم و صفر شرکت می‌کرد.

 

به امام علاقه زیادی داشت. بنابراین عضو سپاه شد و هشت سال در سپاه خدمت کرد. با شروع جنگ تحمیلی از طریق سپاه به جبهه اعزام شد. هدفش از رفتن به جبهه پیروی از فرمان امام و جهاد در راه خدا بود. می‌گفت: « وقتی دشمن به ما حمله می‌کند، ما باید دفاع کنیم. زیرا اسلام امروز به خون ما احتیاج دارد». «دفاع از راه خدا و انقلاب، ادامه دادن راه شهدا، نیکی به پدر و مادر، تنها نگذاشتن امام» از توصیه‌های او بود و می‌گفت: «اگر می‌گویید مسلمانید باید در عمل مسلمانی کنید نه در حرف، ما باید شیعه واقعی علی(ع) باشیم و اگر کسی به شما بدی کرد شما به او نیکی کنید تا انسان شود.»

 

آرزویش از بین رفتن ظلم ظالمان، رفتن به کربلا و شهادت بود. از زمانی که به جبهه رفته بود، روحیه‌اش قوی شد. گویی دیگر علاقه‌ای به دنیا نداشت. علی اصغر در جبهه مسئول تدارکات گردان بود و سرانجام زمانی که با ماشین به همراه همرزمانش در حال عبور از گردنه بود، در محاصره دشمن قرار گرفت و پس از درگیری در محل ماووت عراق بر اثر اصابت ترکش به سرش در تاریخ دوم بهمن ماه سال 1366 به درجه رفیع شهادت نائل شد. پیکر پاکش را در روستای برغمد شهرستان سبزوار به خاک سپردند. شهید علی اصغر برغمدی در فرازی از وصیت نامه اش نوشته است: «برای من مراسم نگیرید و خرج آن را به مردم مستمند و مظلوم لبنان بدهید». مادرش می‌گوید:«بعد از شهادتش، خواب دیدم که علی اصغر در باغی است، باغ باصفا و زیبایی بود. احوال پدرش را پرسید، گفتم: رفته بیابان سر کار، زندگی خوبی داشت».

 

شهید برغمدی در 60 ماه حضور خود در جبهه‌های غرب و جنوب غرب کشور در عملیات‌های کربلای پنج، کربلای هشت، بیت المقدس و والفجرهای مقدماتی، یک، چهار، هشت و همچنین عملیات بدر و خیبر حضور داشت. او در زمان شهادت مسئول تدارکات گردان مالک اشتر لشگر 27 حضرت رسول الله (ص) بود و در دوم بهمن ماه سال 1366 و در عملیات بیت المقدس 2 و در محور ماووت به درجه رفیع شهادت نائل آمد.


گفتنی است، شهرستان سبزوار بیش از ۱۲۰۰ شهید را در ایام دفاع مقدس تقدیم ایران اسلامی کرده است. این آمار بدون احتساب شهدای سایر شهرستان های منطقه سبزوار بزرگ (جوین ، جغتای، خوشاب و ...) است. سبزوار دیار سربداران و پرجمعیت ترین شهر نیمه غربی خراسان است که آمار بیشترین شهید را در بین شهرهای این منطقه دارد. به غیر از سبزوار، شهرستان های دیگری نظیر مشهد و نیشابور در نواحی مرکزی خراسان نیز از آمار شهدای بالایی در منطقه شمال شرق کشور برخوردارند.

علی اصغر برغمدی شهید نقاش سبزواری


۰۴
بهمن

درشهر خشت وخاطره

شهر نجیبِ خاک،

اینجا که درچمن،همه گلدسته رُسته است،مانده است یک شکوهِ شکیبایِ بی قرین،

میراث ماندگار....


مسجد جامع سبزوار در خیابان تاریخی بیهق یکی از زیباترین ابنیه ی شمال شرق ایران می باشد که در تاریخ خود حوادث مهم و زیادی را به چشم دیده است. گفته می شود این مسجد را امرای سربداران در شهر سبزوار پایتخت حکومت خود و مرکز منطقه خراسان غربی  ساخته اند.


عکس از هادی دهقانپور:

مسجد جامع سبزوار

۰۳
بهمن

کتاب شریف «اللمعة الدمشقیّه»از مشهورترین کتب فقهی شیعه است که به جهت جامعیت این اثر، سال های زیادی است که در حوزه های علمیه و دانشگاه ها تدریس می شود. این کتاب نوشته ی شیخ شمس الدین محمد بن مکّی عاملی معروف به شهید اول است که علمای بزرگی را در کلاس درس خود پرورش داده و در محضر اساتید بزرگی همچون محقق حلی پرورش یافته است. حاکم خراسان (در زمان سربداران قرن هشتم هجری سلطان علی موید سربداری) از شهید اول خواسته بود تا به خراسان (شهر سبزوار پایتخت نهضت سربداران و مرکز خراسان غربی) بیاید و مرجع دینی مردم خراسان باشد،تا مردم سئوالات دینی خود را از او بپرسند. لیکن شهید اول به دلایلی پیشنهاد او را نپذیرفت و به جای آن، کتاب لمعه را نوشت و به خراسان فرستاد تا مردم ازاین کتاب در هنگام بروز سئوالات دینی بهره ببرند. مورخین معتقدند که شهید اول این کتاب را در هفت روز در زندان نوشته است.

لمعه دمشقیه


۰۳
بهمن

ابوعلی حسن طوسی مشهور به خواجه نظام الملک از دهقان زادگان بیهق(سبزوار) بود. از آنجا که دانش‌اندوزیش در شهر طوس بود طوسی خوانده می‌شد. وی وزیر زیرک و با درایت دو تن از شاهان سلجوقیان در ایران بود. 

خواجه نظام الملک موسس مدارس نظامیه در شهرهای مختلف ایران از جمله هرات، آمل، اصفهان، هرات، نیشابور ، خرگرد خواف و ...بود.

هرچند خواجه نظام الملک مدارس  نظامیه را در قرن پنجم هجری درنیشابور و بسیاری دیگر از شهرهای ایران تاسیس کرد، اما شهر زادگاه او سبزوار از یک قرن قبل دارای مدرسه ای به نام فخریه بود که هنوز پس از 1100 سال، این مدرسه پایدار مانده و مورد بهره برداری علمی و آموزشی است.

فخریه سبزوار قدیمی ترین مدرسه ایران با پیشینه 1100 ساله در شهر دیرینه های پایدار

به اعتبار برخاستن بزرگانی نظیر خواجه نظام الملک از سرزمین تاریخی بیهق، امروز سبزوار مرکز خراسان غربی را به عنوان مهد دانشوران بیدار و خاستگاه دانشمندان و علمای بزرگ ایران زمین می شناسند.


خواجه نظام الملک طوسی دانشمند سبزواری الاصل دوران سلجوقی