اوج تمرکزگرایی اداره کل فرودگاه های خراسان رضوی در مشهد و بی مهری به دیگر شهرستان ها

دلیل نگاه قهرآمیز شرکت فرودگاه های خراسان رضوی به فرودگاه سبزوار چیست؟

تمرکز گرایی یکی از آفت هایی است که در سیستم های اداری کشور باعث کاهش کارآمدی و بروز بی عدالتی های اجتماعی و اقتصادی و محرومیت گروه های وسیعی از مردم از امکانات استاندارد و مطلوب توسعه می گردد. در واقع تمرکزگرایی در طول سال ها باعث شده تعدادی از شهرهای بزرگ و مراکز استان های مهم کشور و نواحی اطراف آن ها نظیر تهران، مشهد، اصفهان و ... با رشد بی رویه و انباشت انبوه امکانات مواجه شوند و در نقطه مقابل برخی دیگر از شهرها و مناطق کوچکتر یا غیر مرکز استان و روستاها از برخی امکانات اولیه محروم بمانند و مردمشان مجبور به ترک وطن و مهاجرت به شهرهای بزرگ تر بشوند.

اگر بخواهیم مصادیق تمرکزگرایی را در سیستم های مدیریتی کشور مثال بزنیم، به موارد فراوانی بر خواهیم خورد، اما شاید یکی از شدیدترین حالت ها را بتوان در استان خراسان رضوی و رفتار و کردار مدیران کل و مسئولان این استان بزرگ و پر جمعیت کشور در طول چند دهه اخیر مشاهده کرد.

مشهد اگرچه به واسطه ی وجود حرم مطهر رضوی شهری عزیز و دوست داشتنی برای همه مردم ایران است، اما این بدان معنا نیست که مدیران استانی حق دارند، امکانات و فرصت های رشد و توسعه ی دیگر شهرستان ها را بسوزانند و همه را در مرکز استان بلوکه کنند.

امامان معصوم در زمان حیات پربار خود همواره منادیان عدالت و مدافعان حق مظلوم و پرهیز از زیاده خواهی و افراط و تفریط بوده اند. با این اوصاف بسیار عجیب است که برخی شیوه های مدیریتی که امروز در شهر مذهبی مشهد نسبت به نواحی مختلف این استان اعمال می شود، دقیقا بر خلاف سیره ی عدالت خواهانه و بخشندگی و رئوفت ذاتی امام معصومی است که بیشتر اعتبار امروزی مشهد از وجود بارگاه متبرک ایشان است.

کافی  است به هر یک از زمینه های صنعتی، دانشگاهی، بهداشتی و درمانی، جاده ای و مواصلاتی و ... در خراسان رضوی نگاهی بیاندازیم تا متوجه شویم کلانشهر مشهد چگونه با تراکم امکانات و سرمایه گذاری های عظیم ملی مواجه است در حالی که بسیاری از شهرهای این استان که انتظار می رود آن ها نیز زیر سایه ی پر مهر رضوی،  علاوه بر برکات معنوی که به جای خود باقی است، از برکات مادی توسعه ای نیز برخوردار شوند اما با محرومیت شدید یا حتی سوختن ناباورانه برخی فرصت های ذاتی و موقعیتی خود مواجه هستند؟

شاید یکی از نمونه های بارز روحیه ی تمرکزگرایی مدیران مشهدی را بتوان در حوزه ی عملکرد اداره کل فرودگاه های خراسان رضوی مشاهده کرد که به نظر می رسد بهتر است نام این اداره کل را از خراسان رضوی به مشهد تغییر دهند، زیرا خراسان رضوی با وجود 28 شهرستان و 6  میلیون نفر جمعیت تنها دارای دو فرودگاه فعال در دو شهر مشهد و سبزوار است که فرودگاه سبزوار هم عملا در اثر کم توجهی ها و بی اعتنایی های موجود عملکردی شاید یک دهم ظرفیت حقیقی خود و در واقع نزدیک به تعطیلی دارد.

برای روشن شدن عملکرد تمرکزگرایانه و نامهربانانه اداره کل فرودگاه های خراسان رضوی بد نیست به مقایسه ی وضعیت فرودگاه های این استان با برخی استان های مشابه بپردازیم:

همانطور که در جدول فوق پیداست استان خراسان رضوی به نسبت سایر استان های مورد مقایسه با بیشترین تعداد جمعیت و شهرستان ها، کمترین تعداد فرودگاه و کمترین توازن بین تعداد پروازهای فرودگاه مرکز استان و فرودگاه شهرهای غیر مرکز استان مواجه است.  

حالا جای سئوال است که چرا عملکرد شرکت فرودگاه های خراسان رضوی در همه این سال ها تا این حد به سمت تمرکزگرایی روی مشهد و غفلت از نیازها و ضرورت های سایر شهرستان های تابعه بوده است؟ به طور مثال چرا هیچ حمایت موثری برای احداث فرودگاه های جدیدی نظیر شهید مدرس (فرودگاه مشترک شهرستان های کاشمر و تربت حیدریه) و فرودگاه گناباد که سال هاست مردم این شهرها در تلاش و آرزوی ساخت فرودگاه شهرهای خود هستند نمی کند؟

همچنین چرا شهرستان نیشابور به عنوان یکی از پرجمعیت ترین شهرستان های خراسان رضوی باید از نعمت فرودگاه بی بهره باشد و یا شهرستان سبزوار که سال ها قبل از این با حمایت و سرمایه ی مردم خود صاحب فرودگاه شده، اکنون باید فعالیتی چند برابر کمتر از ظرفیت اسمی و حقیقی خود داشته باشد؟

آیا اینها نشان دهنده این نیست که در همه سالهای گذشته عملکرد مدیران فرودگاهی استان خراسان رضوی بسیار معطوف به تمرکزگرایی بر مشهد و بی قیدی و بی مسئولیتی نسبت به دیگر شهرستان  های زیرمجموعه خود بوده است؟ آیا اکنون وقت آن نرسیده است که برای کاهش تمرکز بیش از حد بار ترافیک هوایی استان بر شهر مشهد و نیز برای فراهم آوردن زمینه های متوازن رشد و توسعه و بهره مندی همه مناطق این استان از امکانات زیرساختی حمل و نقل هوایی، اداره کل فرودگاه های خراسان رضوی افق نگاه خود را از شهر مشهد فراتر برده و نسبت به تقویت فرودگاه سبزوار و ساخت فرودگاه های جدید در دیگر شهرهای این استان، همت جدی تری به خرج دهد؟