خراسان غربی

تارنمایی پیرامون مهمترین مسائل خراسان غربی به مرکزیت کهن شهر سبزوار

خراسان غربی

تارنمایی پیرامون مهمترین مسائل خراسان غربی به مرکزیت کهن شهر سبزوار

خراسان غربی
دنبال کنندگان ۲ نفر
این وبلاگ را دنبال کنید
آخرین نظرات

۱۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «ابوالفضل بیهقی» ثبت شده است

۰۲
آبان

شاعر برجسته افغانستان: نثر بیهقی در تحکیم هویت ملی نقش مهمی دارد
سبزوار- ایرنا- یک شاعر برجسته کشور افغانستان گفت: نثر بیهقی به عنوان نگه دارنده یک تمدن، در تحکیم هویت ملی ایرانیان و فارسی‌زبانان نقش مهمی دارد.

به گزارش ایرنا، "نجیب بارور" روز دوشنبه در سیزدهمین همایش بین المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی و بازشناخت پیوند نثر فارسی و هویت ملّی با تحسین نثر تاریخ بیهقی، افزود: شیوه بیان خاصی در تاریخ بیهقی به کار رفته، چنانکه این نثر از حالت عادی به نثر ماندگاری تبدیل شده است.

وی تصریح کرد: آهنگ پنهانی در نثر ابوالفضل بیهقی مشاهد می شود که متن تاریخ وی را همچون بیانی شاعرانه قابل توجه کرده است.

این شاعر افغان گفت: شاهنامه فردوسی و تاریخ بیهقی بیان‌نامه های ملی هستند که در عنصر مشترک جغرافیای فرهنگی شکل گرفته اند.

به گزارش ایرنا، سیزدهمین همایش بین المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی و بازشناخت پیوند نثر فارسی و هویت ملّی روز دوشنبه، همزمان با اول آبان، روز ملی نکوداشت پدر نثر فارسی و نویسنده تاریخ گرانسنگ بیهقی در زادگاهش سبزوار آغاز شده است.

در این همایش دوروزه که به همت دانشگاه حکیم سبزواری برپا شده است، علاوه بر سخن شناسان و استادان ایرانی شماری از پژوهشگران کشورهای منطقه از کشورهای پاکستان، افغانستان، ارمنستان، عراق و اقلیم کردستان عراق به صورت حضوری و یا مجازی شرکت دارند که به موضوع بسیار ضروری و مهم «هویت» می‌پردازند.

روز اوّل آبان، از سال ۱۴۰۱ به نام روز ملّی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در تقویم ملّی کشور ثبت شده است.

ابوالفضل بیهقی، تاریخ‌نگار قرن پنجم هجری قمری و نگارنده کتاب تاریخ بیهقی از مورخان دوره غزنوی است که سال ۳۸۵ در روستای "حارث آباد" بیهق (سبزوار کنونی) متولد شد.

وی بعد از کسب فضایل به دیوان رسایل محمودی راه یافت و در خدمت "خواجه بونصر مُشکان" به کار پرداخت و در خدمت سلاطین غزنوی به سر برد.

اثر گرانسنگ وی "تاریخ بیهقی" از سوی عمده کارشناسان، صاحبنظران و استادان ادبیات فارسی به عنوان فاخرترین نمونه نثر فارسی شناخته شده است و از این رو بیهقی را "پدر نثر فارسی" لقب داده اند.

 

۰۲
آبان

 سبزوار- ایرنا- عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و استاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: بیهقی با اثر سترگش، ارتباط‌دهنده و تقویت‌کننده اشتراکات فرهنگی و اجتماعی سرزمین‌های فارسی‌زبان است.

به گزارش ایرنا، محمدجعفر یاحقی روز دوشنبه در سیزدهمین همایش بین‌المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی و بازشناخت پیوند نثر فارسی و هویت ملّی افزود: ابوالفضل بیهقی، بهترین نقطه اتصال بین ایران، افغانستان و بخش عظیم قلمرو زبان فارسی در شبه قاره هند و آسیای مرکزی محسوب می شود.

وی تصریح کرد: قلمرو زبان فارسی در نام بلند بیهقی تجسم و تبلور یافته و بخش عمده ای از ارتباط فارسی زبانان مرهون اندیشه و قلم ابوالفضل بیهقی است.

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: بیهقی به یقین ارتباط دهنده ملت ایران با دیگر سرزمین های فارسی زبان همچون افغانستان و تاجیکستان است.

یاحقی افزود: بیهقی شناسی از سالهای گذشته آغاز شده و ده‌ها کتاب در این خصوص نوشته شده و رهاورد این پویش ها، تحکیم ارتباطات فرهنگی کشورهای منطقه و فارسی زبانان بوده است.

وی تصریح کرد: کتاب تاریخ بیهقی در کنار شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی، از بزرگترین آثار ادبی زبان فارسی است که یکی در نثر و دیگری در شعر، بر تارک ادبیات ایران زمین می‌درخشند.

به گزارش ایرنا، سیزدهمین همایش بین المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی و بازشناخت پیوند نثر فارسی و هویت ملّی روز دوشنبه، همزمان با اول آبان، روز ملی نکوداشت پدر نثر فارسی و نویسنده تاریخ گرانسنگ بیهقی در زادگاهش سبزوار آغاز شده است.

در این همایش دوروزه که به همت دانشگاه حکیم سبزواری برپا شده است، علاوه بر سخن شناسان و استادان ایرانی، شماری از پژوهشگران کشورهای منطقه از پاکستان، افغانستان، ارمنستان، عراق و اقلیم کردستان عراق به صورت حضوری و یا مجازی شرکت دارند که به موضوع بسیار ضروری و مهم «هویت» می‌پردازند.

روز اوّل آبان، از سال ۱۴۰۱ به نام روز ملّی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در تقویم ملّی کشور ثبت شده است.

ابوالفضل بیهقی، تاریخ‌نگار قرن پنجم هجری قمری و نگارنده تاریخ بیهقی از مورخان دوره غزنوی است که سال ۳۸۵ در روستای "حارث آباد" بیهق (سبزوار کنونی) متولد شد.

وی بعد از کسب فضایل به دیوان رسایل محمودی راه یافت و در خدمت "خواجه بونصر مُشکان" به کار پرداخت و در خدمت سلاطین غزنوی به سر برد.

اثر گرانسنگ وی "تاریخ بیهقی" از سوی عمده کارشناسان، صاحبنظران و استادان ادبیات فارسی به عنوان فاخرترین نمونه نثر فارسی شناخته شده است و از این رو بیهقی را "پدر نثر فارسی" لقب داده اند.

 

۰۲
آبان

سبزوار- ایرنا- رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران گفت: زبان و ادب فارسی وامدار نثر فاخر و وزین ابوالفضل بیهقی است.

به گزارش ایرنا، محمود شالویی عصر دوشنبه در سخنرانی خود در سیزدهمین همایش بین المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی و بازشناخت پیوند نثر فارسی و هویت ملّی، که به صورت مجازی صورت گرفت، افزود: تلاش و کوشش برای ارج نهادن به زبان و ادب فارسی و توجه به شعر و نثر، که بیهقی از استوانه‌های وزین آن به شمار می‌رود، اقدامی ستودنی است.

وی اظهار داشت: در شرایطی که زبان و ادب فارسی در معرض خطر و تهاجم زبانی از سوی بیگانگان و خارج از مرزها واقع شده، برپایی همایش بزرگداشت ابوالفضل بیهقی امری نیکو است و باید از از برگزار کنندگان این برنامه قدردانی کرد.

شالویی گفت: سرزمین گرانقدر ایران عزیز در جهان به زبان و ادب خویش شناخته می‌شود که در این بین شعر و نثر نقش مهمی دارند و این ۲ بسان گوهرهای ارجمندی هویت خویش را نمودار می‌کنند.

رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران گفت: همچنین از دانشگاه حکیم سبزواری که شرایط مناسبی را برای برگزاری این همایش فراهم کرده است تا محققان و پژوهشگران پیرامون نثر وزین فارسی گفت و گو کرده و سخن و نوشتار خود را عرضه کنند، سپاسگزاری می کنیم.

به گزارش ایرنا، سیزدهمین همایش بین المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی و بازشناخت پیوند نثر فارسی و هویت ملّی روز دوشنبه، همزمان با اول آبان، روز ملی نکوداشت پدر نثر فارسی و نویسنده تاریخ گرانسنگ بیهقی در زادگاهش سبزوار آغاز شد.

در این همایش دو روزه که به همت دانشگاه حکیم سبزواری برپا شده است، علاوه بر سخن شناسان و استادان ایرانی شماری از پژوهشگران کشورهای منطقه از پاکستان، افغانستان، ارمنستان، عراق و اقلیم کردستان عراق به صورت حضوری و یا مجازی شرکت دارند که به موضوع بسیار ضروری و مهم «هویت» می‌پردازند.

روز اوّل آبان، از سال ۱۴۰۱ به نام روز ملّی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در تقویم ملّی کشور ثبت شده است.

ابوالفضل بیهقی، تاریخ‌نگار قرن پنجم هجری قمری و نگارنده کتاب تاریخ بیهقی از مورخان دوره غزنوی است که سال ۳۸۵ در روستای "حارث آباد" بیهق (سبزوار کنونی) متولد شد.

وی بعد از کسب فضایل به دیوان رسایل محمودی راه یافت و در خدمت "خواجه بونصر مُشکان" به کار پرداخت و در خدمت سلاطین غزنوی به سر برد.

اثر گرانسنگ وی "تاریخ بیهقی" از سوی عمده کارشناسان، صاحبنظران و استادان ادبیات فارسی به عنوان فاخرترین نمونه نثر فارسی شناخته شده است و از این رو بیهقی را "پدر نثر فارسی" لقب داده اند.

 

۰۳
آبان

دانشگاه حکیم سبزواری، بزرگترین دانشگاه معتبر ملی در نیمه غربی خراسان طی آبان 1401 میزبان دوازدهمین همایش سالانه بین المللی بزرگداشت اول آبان، روز ملی ابوالفضل بیهقی پدر نثر کلاسیک فارسی بود.

تصویر زیر مربوط به پوستر این همایش است:

ابوالفضل بیهقی

۳۰
دی


تاریخ بیهقی تحولی در تاریخ نویسی/ جای خالی بیهقی در تقویم
 
شهرت ابوالفضل بیهقی به دلیل نگارش کتاب تاریخ است، تاریخی که مقطعی از دوران غزنویان را روایت می کند.
 
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، اگر دانش آموز رشته علوم انسانی باشید، داستان حسنک وزیر را در کتاب ادبیات فارسی به یاد دارید، این داستان بخشی از تاریخ بیهقی است.
 
در مقدمه داستان حسنک وزیر  آمده است: فصلی خواهم نبشت در ابتدای حال بردار کردن این مرد و پس به سر قصه شد. امروز که من این قصه آغاز می‌کنم، از این قوم که من سخن خواهم راند یک دو تن زنده اند، در گوشه ای افتاده وخواجه بوسهل زوزنی چند سالی است تا گذشته شده است وبه پاسخ آن که از او رفت گرفتار و ما را با آن کار نیست هر چند مرا از او بد آمد به هیچ حال.
 
 
مورخی که اهل جانبداری نبود
 
حکیمه موسوی محقق و کارشناس ارشد ادبیات فارسی درباره این مقدمه می‌گوید: بیهقی در این مقدمه به دو نکته به صراحت اشاره کرده است: اول اینکه بعد از درگذشت بونصرمشکان صاحب دیوان، سلطان مسعود، بیهقی را برای جانشینی استاد شایسته می‌دانسته است، اما به دلیل جوانی بیهقی (اگرچه بیهقی ۴۶ سال داشته است)، بوسهل زوزنی سالخورده را جایگزین می‌کند، ناخشنودی بیهقی از همکاری با او، در کتابش منعکس است.
 
دوم اینکه بیهقی تاکید می‌کند، احساسات و غرض ورزی هایش را هیچ گاه در کتاب خود منعکس نمی‌کند.
 
این پژوهشگر ادبیات فارسی ادامه می‌دهد: امروز نیز محققان، تاکید می‌کنند که بیهقی تحولی را در تاریخ نویسی ایجاد کرده است، به طوریکه کتاب‌های تاریخ قبل از بیهقی بیشتر شامل یادداشت‌های روزانهٔ پراکندهٔ مورخان و دبیران پادشاه بود و مسلماً در نوشتن آن‌ها، جانبداری زیادی صورت می‌گرفت. در این بین، بیهقی با پیش‌گرفتن شیوه‌ای علمی در تاریخ‌نویسی، تحول مهمی را در این زمینه به وجود آورد.
 
 
خلق سبکی جدید در نثر فارسی
 
محمد حسن صنعتی، کارشناس ارشد ادبیات فارسی و پژوهشگر می‌گوید: بیهقی دو نوع نثر دارد: یک قسم نثر عادی است که در موقع ذکر حوادث و نقل تاریخ به کار می‌برد. نوع دیگر نثر نسبتاً پرداخته‌تری است که در نامه‌های مندرج در کتابش دیده می‌شود. بیهقی از نویسندگان بزرگ ایران محسوب می‌شود و نثر او در سادگی و روانی کم‌نظیر است. نثر بیهقی در قرن پنجم به خصوص در شیوه نثر بسیار روان و منسجم است. بیهقی در کتاب خود، توفیق قابل ملاحظه‌ای در جمع بین سادگی لفظ و استواری بیان حاصل می‌کند.
 
 
بیهقی که بود؟
 
با وجود اهمیت کتاب بیهقی در تاریخ نویسی، آنطور که باید در نزد مردم شناخته شده نیست، اما بیهقی کیست؟
 
بیهقی در سال ۳۵۸ هجری قمری در ده حارث آباد بیهق (سبزوار قدیم) به دنیا آمد. بعد از تحصیل در جوانی از نیشابور به غزنین رفته و جذب کار دیوانی شد و با شایستگی و استعداد خود، به دستیاری خواجه ابونصر مشکان صاحب دیوان رسالت محمود غزنوی و از دبیران نام ‏آور روزگار برگزیده شد. این استاد چندان بیهقی را گرامی و امین خود می‌دانست که حتی نهفته ‏ترین اسرار دستگاه غزنویان را نیز با او در میان می‏ نهاد، و این خود بعد‌ها کارمایه گرانبهایی برای تاریخ بیهقی شد، چنانکه رویداد‌هایی را که خود شاهد و ناظر نبوده از قول استاد فرزانه خویش نقل کرده است.
 
بیهقی در دوران فرمانروایی عبدالرشید ـ پسر محمود غزنوی ـ رسید صاحب دیوان رسالت شد. اما در اثر دسیسه‌های اطرافیان، از کار بر کنار شد و به زندان افتاد. بعد از مدتی او از زندان آزاد شد و با وجود اینکه به او پیشنهاد منصب دیوان رسالت را دادند دیگر حاضر به پذیرش این سمت نشد و کنج عافیت گزید و گوشه‏ گیری اختیار کرد. او در سال ۴۷۰ هـ. ق در گذشت و به این ترتیب نوزده سال پس از اتمام تاریخ خویش زنده بوده و به گواه محققان، هرگاه به اطلاعات تازه‌ای در زمینه کار خود دسترسی می‏ یافته، آن را به متن کتاب اضافه کرده است.
 
 
میراثی که باید از انزوا بیرون بیاید
 
شاید بعد از خواندن این گزارش از گمنامی این مورخ ادیب انتقاد داشته باشید اگر چه همه ما، نام بیهقی را شنیده ایم، چون معمولا نام او را بر روی تابلوی خیابان‌ها و برخی از اماکن عمومی دیده ایم، اما معمولا از او شناختی نداشته ایم. شاید اگر در کتاب‌های درسی و دانشگاهی کشور بیشتر به شناساندن بیهقی اختصاص داده می‌شد،  او امروز این طور ناشناخته نبود. در سال‌های اخیر نیز در مراسمی که برای بزرگداشت این چهره در زادگاهش سبزوار برگزار می‌شود، بحث ثبت روزی به نام بیهقی در تقویم کشور نیز مطرح شده است که هنوز این اتفاق نیفتاده است.
 
کلام آخر اینکه در این سال‌های اخیر هر از چندگاهی شاهد این هستیم که بعضی از کشور‌های همسایه فلان چهره ادبی را از آن خود اعلام می‌کنند و بعد مناقشه‌ای ایجاد می‌شود بر سر اینکه ثابت کنیم که محل تولد این چهره در قلمروی کشور ماست و  بنابراین او از چهره‌های ادبی کشور ما به شمار می‌رود، اما آیا صرف محل تولد کافی است تا این چهره‌ها را میراث ادبی و فرهنگی خود بشماریم آیا نباید برای بها دادن به آن‌ها تلاش کنیم؟

 

 

۲۹
آبان

 
به گزارش آی فیلم 2 ، «مختار احمد ملکیار» شهردار غزنی افغانستان در پیامی به مناسبت فرا رسیدن سالروز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی ، خطاب به اهالی قلم اظهار داشت: «ابوالفضل محمد ابن حسین بیهقی یکی از برجسته ترین مورخین اسلامی و از ادبای مشهور خراسان زمین [و سبزوار] بشمار می رود که از آثار باقی مانده این دانشمند بزرگ تا امروز اهل علم و قلم استدلال می کنند.»
 
در ادامه این پیام آمده است: «کتاب گرانسنگ و مشهور او تاریخ بیهقی یکی از مهم ترین منابع تاریخی، درباره دوران غزنویان به شمار می رود. او خالق سبکی جدید در نثر فارسی است.»
 
به باور ملکیار، بیشتر شهرت بیهقی به‌ دلیل نگارش کتاب معروف اش تاریخ بیهقی است، که ٢٢ سال عمر خود را صرف نوشتن این کتاب کرد.
 
شهردار غزنی در متن منتشر شده خود نگاشته است: «او (بیهقی) در اوایل عمر خود در نیشابور به تحصیل علم و دانش پرداخت و سپس به سمت دبیری وارد دیوان محمود غزنوی و حکمرانان بعد از او شد. پس از درگذشت استادش بونصر مشکان ٤١٨هجری شمسی به سمت دبیر دیوان شاهی برگزیده شد.»
 
آقای ملکیار با تاکید بر اهمیت کتاب «تاریخ بیهقی»، تصریح کرد: تاثیر تاریخ بیهقی بر متون بعد از خود گواهی بر ارزشمندی این کتاب است؛ کتابی که با ظهور خود سبک جدیدی را در نثر فارسی خلق کرد و با گذشت زمان نه تنها از اهمیت آن کاسته نشد، بلکه بر شکوه و عظمت آن افزود.
 
به گفته وی ، تاریخ بیهقی آیینه تمام‌نمایدوران این نویسنده صاحب سبک است که می‌توان قواعد مملکت‌داری، شهرسازی، سطح زندگی مردم، طبقات اجتماعی، فرهنگ جامعه، اوضاع دربار و دیوان‌ها، آداب و سنت‌های رایج در جامعه، جهان‌بینی مردم و حتی خصوصیات اخلاقی و شخصیت‌شناسی هر یک از چهره‌های تاریخی را در آن مشاهده کرد.
 
به باور شهردار غزنی، دقت و هوشیاری این دانشمند بزرگ در بیان جزییات و توصیف وقایع به حدی بود که خواننده با خواندن آن احساس می‌کرد که بیهقی در آن صحنه‌ها حاضر بوده و نکته قابل توجه این است که بیهقی در بعضی از رویدادها، خود شاهد ماجرا نبوده و آن‌ها را از زبان عامه مردم نقل می‌کند اما این وقایع در فضای کلی تاریخ هیچ تفاوتی با آنچه او به چشم خود دیده، ندارد و این بیانگر زیرکی و هنرمندی بی‌نظیر این نویسنده است و از بخش های مهم این کتاب داستان حسنک و وزیر است.
 
بیهقی ٨٥ سال زندگی کرد و در سال ٤٥٦ هجری شمسی درگذشت. 
 
گفتنی است بیهقی در ردیف اولین مورخانی است که به زبان فارسی تاریخ نوشته و در تاریخ وی اطلاعات ارزشمندی از حکومت سامانیان، غزنویان، سلجوقیان، خاندان برمکیان، خلفای عباسی و تاریخ خراسان وجود دارد

 

 

۲۹
آبان

مهدیه عابدی / مجله اینترنتی اسرارنامه 

عبدالله کوثری پژوهشگر و مترجم شاخص ایرانی در نهمین دوره بزرگداشت ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی در سبزوار گفت: روایتگری بیهقی درترسیم تاریخ بر پایه حقیقت و تعهد مداری است.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه کوثری با اشاره به پیوند و نزدیکی ادبیات و تاریخ گفت: به راستی که ابوالفضل بیهقی در کتاب ارزشمند تاریخ بیهقی این دو مقوله را به درستی به یکدیگر مرتبط کرده است و تاریخ زمانه خود را با زبان شاخص ادبی به تصویر کشیده است.

وی با بیان اینکه بیهقی زبان حال خود را نوشته و این کار را به صورت غیر تقلیدی صورت داده است اهمیت ادبیات و زبان ادبی را صرفا معطوف به زمان گذشته ندانست و به سیر اندیشه یک ملت در گذر تاریخ اشاره  و اضافه کرد: یکی از مسائلی که زبان، ادبیات و تاریخ ما را در طول سالیان دراز حفظ کرده است استفاده و اهمیت مطالعه در آثار بزرگانی همچون بیهقی، حافظ و سعدی است که خواندن و تفکر درمتون این مفاخر عادت کردن افراد به اندیشه های کهن در طول تاریخ کشور است هر چند که در طول سالیان اخیر منابعی نیز وجود دارد که در تضاد با ادبیات قرار گرفته اما ابزاری که ابوالفضل بیهقی و امثال ایشان در واژه سازی دقیق و ارزشمند داشته اند به زبان فارسی این کمک را می کند که حتی در مصاف با دیگر زبان ها بتواند اصالت خود را همچنان حفظ نماید.

این مترجم برجسته ایرانی همچنین با اذعان به این نکته که حتی در ترجمه دیگر متون ادبی جهان هم نیاز به واژه شناسی و ذخایر واژگان  گسترده داریم و باید در حال حاضر از کمبود واژگان و معادل کلمات خارج شویم گفت: هیچ زبانی نیست که یک لایه داشته باشد و این طبیعی است که نوع ادبیات بر مبنای گسترش خودآگاهی تمامی این لایه هاست  و بر اهمیت ادبیات جدید برپایه ارتباط سازنده با دیگر ادبیات زنده دنیا نیز تاکید کرد و به پرورش هر زبان در خلال بارورسازی اندیشه ها اشاره کرد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: بسیاری از شعرا و نویسندگان بزرگ امروز ایران از ابوالفضل بیهقی تأثیر پذیرفته اند از جمله احمد شاملو. دوستانی که شعر شاملو را خوانده اند به یقین می دانند، شاملو زمانی که از شعر نیمایی فاصله گرفت، بنیاد شعر باشکوه خودش را بر زبان بیهقی گذاشت. آشنایی خود من با بیهقی نیز به برکت آشنایی با مرد بزرگی چون احمد شاملوست.

کوثری سپس به انجام مقایسه هایی بین گلستان سعدی و تاریخ بیهقی پرداخت و کتاب بیهقی اگرچه تا مدت ها مغفول واقع شده بود، اما در دوران معاصر الگو و سرمشق بسیاری از نویسندگان ایرانی شده است.

وی با ارائه مقایسه ای بین گلستان سعدی و تاریخ بیهقی گفت: گلستان سعدی به معنای واقعی یک نقطه عطف است در نثر ما ولی بسیاری از کسانی که امروز داستان یا شعر معاصر را می نویسند، گله شان از سعدی و گلستان این است که تصنع و سجع و جناس و ... به کار برده است در حالیکه سعدی به راستی در قیاس با نویسندگان قرن هفتم و بعدتر بسیار ساده نویس است. سعدی نثر ما را بعد از بیهقی نجات می دهد. نسبت به آن زبان شگفت انگیزی که مثلا در تاریخ وصاف یا جامع التواریخ یا در جهان گشا می بینیم. بین این دو قطب –تاریخ بیهقی و گلستان سعدی- از قرن پنجم تا هفتم، فقط برخی آثار عرفانی هستند که مانند تذکرة الاولیا و یا اسرارالتوحید نثر زنده و جان داری دارند ولی در نویسندگان بعد از بیهقی تا مدت ها کسی راه او را نمی رود و نام و نشانی از او نیست. بعد از سعدی هم دوباره جمود زبان را – در متون نثر - داریم. البته شعر از این مقوله جداست و شعر ما در هر حال در هر قرنی نمایندگان بزرگی داشته است. ولی نثر ما چرا اینطور شده؟در دوره صفویه و تیموری من تا جایی که می دانم آن درخشش قرن پنجم و ششم در کار نیست و متون سخت و پرتکلف می شوند.

 این مترجم ایرانی ادامه داد: در دوره های اخیر، گرایش به سادگی و ساده نویسی از طریق ترجمه کم کم به ادبیات ما وارد می شود. ما در مشروطه دیگر می خواهیم مقاله سیاسی بنویسیم، نمی خواهیم پند یک سویه بدهیم. می خواهیم بحث کنیم با طرف مقابلمان، دیالوگ برقرار کنیم و بدین ترتیب در مطبوعات مشروطه دیالوگ شکل می گیرد و زبان از یک سویگی در می آید و همچنین نمایش نامه هایی ترجمه و تألیف می شود که بنیادش بر دیالوگ است. تا قبل از این دوره یک زبان یک سویه داریم.  یک متکلم وحده همیشه داریم. فرقی ندارد، سعدی باشد، ناصر خسرو باشد یا نویسنده ای دیگر. یکی نشسته می گوید و همه مخاطبان باید گوش بدهند. اما نمایش نامه این سنت را می شکند و سنت دیالوگ را می آورد. دیالوگ به زبان ساده. با این حال تا اینجا هنوز اسمی از بیهقی نمی بینید. ملک الشعرای بهار در سبک شناسی از او نام برده اما در فضای بیرون نیست.

وی همچنین گفت: ادبیات ما تقریبا به طور کامل استوار بر شعر بوده و انتظار از نثر بسیار کمتر بوده است. نثر را به کار می گرفته اند به فرمان فلان پادشاه که بنشین تاریخ من را بنویس و نویسنده باید تاریخ او را چنان که او می خواست، می نوشت. اما در دوره جدید دیگر نه. حالا هدایت می خواهد رمان بنویسد، جمال زاده می خواهد داستان کوتاه بنویسد. این زبان دیگر نمی تواند زبان یک سویه باشد. نمی تواند، زبان تحکم باشد. این کار زبان دیالوگ را می خواهد زبان گفتگو و زبان روایت را نیاز دارد. اینجاست که نویسنده و شاعر ایرانی با احترام تمام به سعدی می گوید من می خواهم از نثر تو فاصله بگیرم و یکی از کهن ترین الگوها برایش تاریخ بیهقی است. تاریخ بیهقی اتفاقا خیلی ساده نیست. کتاب ساده مربوط به قرن پنجم مثلا تاریخ بلعمی است که به مراتب ساده تر است و لغات عربی در آن کمتر به کار رفته؛ اما چیزی که اینجا مهم است این است آنچه تاریخ بیهقی را برای شاملوی شاعر، جمالزاده نویسنده و ... دلنشین می کند این است که تاریخ بیهقی فقط تاریخ نیست. تاریخ بیهقی یک اثر و یک نثر هنری است. بیهقی آگاهانه آمده است. در عین بیان ساده و امانت داری، زیبایی هنری نیز خلق کرده است. همچنین بیهقی متملق هم نیست. در کل تاریخ بیهقی تنها صفت یا تنها اسمی که برای سلطانی مثل محمود به کار می رود فقط امیر محمود است. آن وقت ببینید بعد از بیهقی چه می شود؟ گاهی اوقات دو سطر لقب فلان خان است که تازه در جنگ ها شکست خورده است.

این مترجم برجسته ایرانی سپس به تأثیرپذیری محمود دولت آبادی دیگر نویسنده بزرگ سبزواری از تاریخ بیهقی اشاره کرد و گفت: نویسنده عزیز همشهری شما محمود دولت آبادی نیز تحت تأثیر بیهقی است. زمانی که رمان کلیدر چاپ می شد، روزی به دولت آبادی گفتم نثر تو مرا دیوانه کرده، بوی بیهقی می دهد. او گفت، «درست می گویی من بیهقی را خیلی خوانده ام اما در عین حال این زبان مردم نیز هست.» به هر حال تاریخ بیهقی چنین جایگاهی دارد و یکی از سرمش ها بوده است.

 

 

۲۹
آبان

الهام شبانی مقدم / مجله اینترنتی اسرارنامه

قائم مقام اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در این همایش  گفت: بیهقی نماینده شایسته ای برای فرهنگ و تمدن خراسان و ایران بوده است. از وجود مفاخری چون بیهقی  است که یک انتقال فرهنگی شکل گرفته و نثر فارسی به غیر فارسی زبانان منتقل شده است.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه یوسف امینی که در بخش محلی همایش بزرگداشت ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی در روستای زادگاهش حارث آباد سخنرانی می کرد، افزود: ما خراسانی ها به خود می بالیم که بزرگ مردمی چون ابوالفضل بیهقی  در خطه سبزوار پرورش یافته است و صداقت و صراحت در کلام بیهقی، رعایت انصاف و جهان بینی بیهقی  از مهمترین رموز خوشنامی و ماندگاری پدر نثر فارسی می باشد.

وی  در خصوص ثبت روز اول آبان ماه در تقویم ملی نیز  اظهار کرد: بیش از ده سال است پیگیری های زیادی توسط دلسوزان فرهنگی و مسئولان سبزواری برای ثبت روز اول آبانماه در تقویم ملی انجام شده، شاید یکی از دلایل مخالفت با این موضوع آشنا نبودن اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی با شخصیت ابوالفضل بیهقی است.

امینی  گفت: از ابتدای امسال مسئولان فرهنگی سبزوار پیگیری های زیادی برای نامگذاری یکم آبان ماه به نام ابوالفضل بیهقی داشتند اما مخالفت هایی از سمت مرکز انجام شد. یکسری فرم هایی از مرکز  ارسال کردند که باید  تکمیل شود. این پروسه قطعاً ادامه پیدا خواهد کرد و امیدوار هستیم که سال آینده که دهمین همایش بزرگداشت ابوالفضل بیهقی را در زادگاهش برگزار می کنیم نامگذاری روز اول آبان به نام روز ابوالفضل بیهقی محقق شود.

مهدی سیدی پژوهشگر تاریخ نیز در بخش دیگر از این همایش گفت: ابوالفضل بیهقی تاریخ را با نگاهی نو نوشته است و این مورخ بزرگ  با تجربه گرانبهایی که داشته  در کنار تاریخ غزنوی به مهمترین وقایع تاریخ  آن زمان پرداخته است.

وی افزود: بیهقی در ردیف اولین مورخان ایرانی است که به زبان فارسی تاریخ نوشته و در تاریخ او اطلاعات ارزشمندی از حکومت سامانیان، غزنویان، سلجوقیان،  برمکیان، و خلفای عباسی وجود دارد. تاریخ بیهقی  در جامعه جایگاهی پیدا کرده که  گلستان سعدی در چند قرن برای خود ایجاد کرده است.

رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری شورای اسلامی شهر سبزوار نیز در بخشی از این مراسم گفت: همایش بیهقی به گام نهم رسید اما هنوز المان و بنای یادبود بیهقی در زادگاهش به سرانجام نرسیده است.

مسعود پسندیده افزود: همه به بهانه بزرگداشت بیهقی در زادگاهش جمع شده ایم که امیدواریم این تجمع سرمنشاء اتفاقات خوب چون ثبت روز ملی بیهقی و تکمیل بنای یادبود پدر نثر فارسی باشد تا در سال آینده همایش را در محل ویژه بیهقی برگزار کنیم.

همچنین قیامی رئیس شورای روستای حارث آباد گفت: این درد بزرگی است که هنوز در شورای عالی انقلاب فرهنگی کسانی هستند که با شخصیت علمی و فرهنگی بیهقی آشنا نیستند .

وی افزود: تا دلسوزی  مدیران فرهنگی شهرستان نباشد نه روز ملی بیهقی ثبت خواهد شد و نه کتاب تاریخ بیهقی ثبت جهانی می شود از این رو پیگیر تاسیس دبیر خانه ای برای بیهقی هستیم  تا انجمن یادمان بیهقی مرجع مطالبات باشد.

 

 

۲۹
آبان

 
همزمان با اول آبان روز ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی ادیب و مورخ برجسته ایرانی زنگ پدر نثر فارسی در مدارس سبزوار و تهران به صدا در آمد.
 
به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه به موازات اینکه در سالهای اخیر مدارس سبزوار در صبح روز اول آبان میزبان آیین زنگ بیهقی بوده اند، امسال یکی از مدارس استان تهران نیز با همت و خلاقیت معاون پرورشی خود که از شهروندان فرهیخته سبزواری است، به این حرکت زیبای فرهنگی پیوست.
 
بر مبنای همین گزارش، امسال در سبزوار زادگاه بیهقی قرعه به نام دبیرستان  دخترانه فرهنگیان افتاد تا میزبان مراسم رسمی نواختن زنگ بیهقی با حضور شماری از مسئولان و بیهقی پژوهان باشد و دانش آموزان این دبیرستان نیز با ساخت المان زیبایی از تاریخ بیهقی به استقبال این رویداد رفتند و در استان تهران نیز مدرسه امامت 2 باقرشهر با همت براتعلی رجبی همکار سابق مجله اینترنتی اسرارنامه که اکنون سمت معاونت پرورشی  این مدرسه پایتخت را برعهده دارد، این روز را گرامی داشت.
 
برات رجبی طی گفتگویی تلفنی به خبرنگار اسرارنامه گفت: از آنجایی که بسیار مهم است که دانش آموزان با مفاخر تاریخ و فرهنگ سرزمین خود آشنا باشند و خصوصا با توجه به نقش مهم ابوالفضل بیهقی در ادبیات فارسی که دانش آموزان در دوران تحصیل نیز بخش هایی از تاریخ بیهقی را در کتب درسی خود می خوانند، بر آن شدم تا امسال که در این شغل انجام وظیفه می کنم، همزمان با سبزوار در مدرسه محل فعالیت خود نیز چراغ گرامیداشت اول آبان روز بیهقی را روشن کنم.
 
وی افزود: چند روز قبل پیشنهاد این زنگ را به مدیریت مدرسه دادم که خوشبختانه با نگاه فرهنگی خوبی که در این مدرسه وجود دارد، پیشنهاد بنده مورد پذیرش قرار گرفت که جا دارد بابت این موضوع از آقایان «رضا علی راعی» موسس و «امیر کلوندی» مدیر مدرسه امامت 2 باقرشهر تشکر کنم.
 
رجبی همچنین گفت: تصمیم دارم به عنوان بخشی از برنامه های فرهنگی خود در این مدرسه توجه بیشتری به مفاخر و مشاهیر ایران در ایام مختلف سال و مناسبت های مربوط به آنان داشته باشم و انشاالله با حمایت مدیریت مدرسه، برای دکتر علی شریعتی نیز که از دیگر بزرگان دیار سربداران است، برنامه ای خواهیم داشت.

 

 

 

 

 

۲۹
آبان

تمبر یادبود یکم آبان روز ملی ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی رونمایی شد.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه این تمبر سه شنبه شب در جریان برگزاری بخش مردمی نهمین همایش ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در تالار کاشفی سبزوار و به دست شماری از مسئولان رونمایی شد.

ابوالفضل بیهقی خالق اثر گرانسنگ تاریخ بیهقی است که تألیف جاودانه او از دو جهت تاریخی و ادبی برای ایرانیان و فارسی زبانان دارای ارزش بالایی است و بسیاری از صاحبنظران  او را پدر نثر کلاسیک فارسی می دانند.