ریوندهای چندگانه خراسان زمینه ساز ابهام در مکان یابی آذربرزین مهر / همه نشانه ها در ریوند داورزن است

آتشکده آذربرزین مهر داورزن در غربی ترین ناحیه خراسان در کنار آتشکده های آذرفرنبغ و آذرگشنسب در فارس و آذربایجان یکی از سه آتشکده مهم ایرانیان باستان در دوره ساسانی است. 

در متون تاریخی آمده که آذربرزین مهر در منطقه ریوند (رئونت باستان) واقع شده است و از آنجایی که چند ریوند در  سبزواربزرگ (شامل شهرستان های سبزوار، جوین، جغتای، خوشاب، داورزن و ششتمد)، نیشابور، کاشمر و ... در خراسان وجود دارد این موضوع باعث اختلاف نظری بین برخی از مردم این شهرها شده است که افتخار وجود آذربرزین مهر را در شهر خود ثبت کنند. اما شواهد و قراین واقعی حرف خود را می زنند و به تعصبات محلی و بومی گرایی های مردم شهرهای مختلف کاری ندارند.

رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان داورزن درباره نام ریوند که بر چند مکان در خراسان اطلاق می شود و اختلاف نظر بر سر اینکه کدامیک از این روندها محل قرارگیری آتشکده آذربرزین مهر بوده، با نگاه به متون جغرافیایی صورة الارض ابن حوقل نوشته است:

در این رویه بررسی تطور و دگرگونی "رئونت – رایومند – ریود – ریوذ مورد اشاره قرار گرفته است. نقشه ای که در دوران اسلامی به صراحت محل ریوند را از مسیر تهران به مشهد قبل از خسروگرد و قبل از سبزوار (سابزوار) و قبل از نیشابور در قرن 4 ه.ق جانمایی کرده است و با توجه به اینکه مرز بین بخش ریوند شهر نیشابور و ولایت بیهق که در آن دوران بیهق در جغرافیای سیاسی نیشابور قرار داشته است، مستندا به کتاب تاریخ نیشابور الحاکم و تاریخ بیهق ابوالحسن بیهقی مرز روستای سنگ کلیدر بوده است، پس ریوندی که ابن حوقل در کتاب صورة الارض جانمایی کرده است همان ریوند داورزن سبزوار است نه ربع (بخش) ریوند. با این تفاصیل ریوند داورزن که در تطور و دگرگونی امروزه ریود می گویند، یک روستای ساختگی مربوط به 200 سال قبل نیست که برادران هم استانی شهرستان نیشابور با ارائه اطلاعات غلط هم خود فریبی می کنند و هم عوام فریبی.

 

هیچ نشانه دیگری از آذربرزین مهر در هیچ کجای خراسان جز ریوند داورزن نیست
عبدالله زاده ثانی در بخشی دیگر از یادداشت های خود در چالش آذربرزین مهر به این نکته اشاره کرده است که مصادره کردن آذربرزین مهر به پشتوانه موقعیت و مقام اداری، وسعت و جمعیت و ... نیست و کسانی که منکر وجود آذربرزین مهر در ریوند داورزن هستند با گذشت حدود 100 سال فعالیت باستان شناسی در دیگر مناطق خراسان هیچ گزارش ثبتی تهیه نکرده و آذربرزین مهر مورد نظرشان را در فهرست میراث فرهنگی ایران و فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت نکرده اند.