خراسان غربی ریشه در تاریخ کشف سازه های ارزشمند معماری در تپه دامغانی سبزوار . قدمت محوطه باستانی سبزوار به بیش از 6 هزارسال قبل می رسد و از مناطق تاریخی دیگری که تا کنون در خراسان غربی و خراسان رضوی شناسایی شده اند، قدمت بیشتری دارد. به طور مثال قدمت محوطه تاریخی شادیاخ نیشابور که بسیار مورد توجه و کاوش قرار گرفته است، به دوران بعد از اسلام بر می گردد. از همین رو سبزوار به شهر دیرینه های پایدار شهرت یافته است.
این نقشه مسیر مهاجرت آریایی ها در شمال شرق ایران را نشان می دهد.
حوزه تمدنی سبزوار یکی از مسیرهای عبور و استقرار برخی از مهاجران آریایی بوده است. حوزه تمدنی سبزوار بر اساس آثار یافت شده در محوطه باستانی این شهر قدمتی حدود 7هزارسال دارد. بنابراین در زمان مهاجرت آریایی ها به ایران، حوزه تمدنی سبزوار در شمال شرق ایران احتمالا شکل گرفته بوده و به هرحال در مسیر اقوام مهاجر قرار داشته است. البته حوزه تمدنی سبزوار همیشه به همین نام شناخته نمی شده است، بلکه این ناحیه در طول تاریخ نام های مختلفی داشته که برخی از آن ها عبارتند از: رئونت، بیهق، سربداران، خراسان غربی و ...
