خراسان غربی

تارنمایی پیرامون مهمترین مسائل خراسان غربی به مرکزیت کهن شهر سبزوار

خراسان غربی

تارنمایی پیرامون مهمترین مسائل خراسان غربی به مرکزیت کهن شهر سبزوار

خراسان غربی
دنبال کنندگان ۲ نفر
این وبلاگ را دنبال کنید
آخرین نظرات
۲۷
شهریور

 موفقیت در صادرات به کشورهای خلیج فارس / بازگشت ارزش افزوده به غرب خراسان
 

معرفی شرکت

 

کارخانه نمک سوده سبزوار با سرمایه گذاری برادران ضیایی در سال 1388 مطابق با آخرین تکنولوژی و استانداردهای روز اروپا و با تولید روزانه 120 تن، توسط محرابیان وزیر وقت صنایع افتتاح و به بهره برداری رسید.

برادران ضیایی در سالهای 87 تا 88 با 2 میلیارد تومان آورده شخصی و دریافت 5 میلیارد تومان وام از بانک صنعت و معدن به عنوان بانک عامل این کارخانه را با هدف ادای دین به شهر و دیار زادگاه خود راه اندازی کردند.

 

مهدی و معین ضیایی درباره کارخانه نمک سوده، ویژگی های محصول و وضعیت فروش و جایگاه تجاری آن می گویند:

هم اکنون کارخانه نمک تبلور مجدد سوده به عنوان بزرگترین واحد بسته بندی نمک تصفیه شده در کل کشور محسوب می شود. البته از این خط تولید 120 تنی در کشور 8 مورد وجود دارد اما به غیر از سبزوار بقیه خطوط تولید دیگر، بیشتر به صورت فله ای هستند و ما در سبزوار بزرگترین واحد بسته بندی در کل کشور هستیم.  

مجموعه معدنی شرکت نمک سوده سبزوار که مواد اولیه مان را از آنجا تأمین می کنیم، در شهرستان فیروزه قرار دارد.

محصول تولیدی شرکت نمکال با بالاترین خلوص ممکن طبق تایید اداره کل توسعه صنعتی و استاندارد خراسان رضوی در بهترین بسته بندی های روز اروپا و در اوزان ۲ گرم تا 5 کیلوگرم به عنوان نمک سفره و از  10 کیلوگرم تا ۱۰۰۰ کیلوگرم برای استفاده در صنایع غذایی عرضه می شود در واقع ما در این شرکت از لحاظ بسته بندی، بیشترین تنوع را در بین شرکت های دیگر داریم و کیفیت محصولمان هم با استانداردهای جهانی تطابق دارد و در این مدت که فعالیت داشته ایم هیچگونه تخلفی از نظر اداره استاندارد غذا و دارو که متولی این امر هستند، نداشتیم.

این کارخانه برای کلیه محصولات خود مجوز و گواهی نامه های لازم را از وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران دریافت کرده است و همچنین علاوه بر دریافت گواهی نامه مدیریت کیفیت iso9001 :2015 از موسسه TUV آلمان، گواهینامه ISO22000:2015 این موسسه را نیز اخذ نموده و تامین کننده نمک مصرفی بهترین و مشهورترین کارخانه های صنایع غذایی کشور از جمله عالیس، تبرک، زشک، صنایع غذایی خرم، بینالود و ... است.

پرسنلی که در خود کارخانه شاغلند، حدود 100 نفر هستند و در تمام استان ها غیر از استان های غربی که فاصله زیادی با شهرستان سبزوار دارند عاملین فروش و نمایندگی هایی را داریم. فقط در شهر مشهد تقریبا 20 نفر تحت پوشش خود مجموعه شرکت هستند که آن را هم سعی کرده ایم از سبزواری های مقیم مشهد به کار بگیریم.

 

صادرات خارجی

در حال حاضر به امارات متحده عربی که از لوکس ترین کشورهای حاشیه خلیج فارس است و خیلی سخت مواد غذایی را از سایر جاها می پذیرند صادرات داریم. همچنین به جرأت می توان گفت 50 درصد بازار کشور افغانستان رادر دست داریم و کشور روسیه را هم که در سالهای گذشته صادرات داشتیم، بعد از مدتی وقفه اکنون چند ماهی است که صادرات به روسیه را هم مجددا برقرار کرده ایم و نیز در مرحله عقد قرارداد با عراق هستیم.

درباره صادرات به افغانستان این توضیح لازم است که وضعیت مصرف نمک در افغانستان مانند سی سال قبل ایران به سه شکل سنگ نمک، نمک فله و نمک بسته بندی است که در بخش نمک تصفیه شده بسته بندی، محصولات شرکت سوده، 50 درصد بازار این کشور همسایه را تأمین می کند.

همچنین از آنجایی که نمک به عنوان یکی از مواد غذایی پایه است که در اکثر صنایع غذایی از جمله کنسروجات، غلات و حتی تصفیه آب و صنایع حفاری مورد استفاده است در داخل کشور معتبرترین کارخانه های صنایع غذایی نظیر عالیس تمام نمک مورد نیازشان را از شرکت سوده سبزوار تأمین می کنند، زیرا آن ها تأکید بر استفاده از نمک هایی با بالاترین سطح کیفیت دارند.

 در بحث صادرات مشکل آنچنانی وجود ندارد فقط تنها مشکل و بزرگترین مشکلی که هست این است که صادرات را باید با کمک واسطه انجام دهیم. چون بر صنعت بازار دلالی حاکم است و  واسطه ها با توجه به روابط و امکاناتی که دارند که صنعتگران به آن ها دسترسی ندارند، می آیند وسط. البته ما چندین مرتبه هم مدیر فروشی برای بخش صادراتمان استخدام کرده ایم اما بعد که جلوتر رفتیم ، دیدیم دلالی هست که اصلا نمیگذارد ما فعالیت کنیم. وگرنه از این بابت که ما استاندارد و در حقیقت پروانه بهداشتمان تایید شده و فعال است مشکلی نداریم و می توانیم صادرات داشته باشیم. همین حالا هم محصولاتمان را به شارژه در امارات می فرستیم. اما به هرحال واسطه ها در اینجا نقش اساسی دارند و بیشترین سود را هم می برند.

 

 

در سبزوار ماندیم

متاسفانه ذهنیت بدی شایع شده که سبزوار سرمایه گذار را می پراند و خیلی ها هم با همین ذهنیت از سبزوار رفتند ولی ما برخلاف اینکه خیلی بهمان پیشنهاد شد که در شهر دیگری سرمایه گذاری کنیم، در همینجا ماندیم در حالیکه مواد اولیه ما در 100 کیلومتری سبزوار است و هزینه های حمل و نقل بسیار بالاست. ما به راحتی می توانستیم همین مجموعه شرکت را در کنار مجموعه معدنی مان در شهرستان مجاور داشته باشیم و هیچ گونه هزینه ای برای حمل و نقلش نپردازیم ولی به خاطر اینکه می خواستیم قدمی برای شهر سبزوار برداریم، در اینجا سرمایه گذاری کردیم.

 

 

طرح توسعه

در این مجموعه ظرفیت های بیشتری هست که می توان آن ها را فعال کرد. ما اکنون با یک محصول مشغول فعالیت هستیم به خاطر اینکه حجم تولیدمان بسیار بالاست و تولید روزانه 120 تن محصول خوراکی بسیار سخت است. البته مشکل فروش نداریم ولی می توانیم سایر محصولات را هم در سبد کالاییمان بیاوریم. مثل ادویه جات، حبوبات، مثل بسته بندی شکر و ... واحدهای بسته بندی از لحاظ اشتغالزایی، واحدهای خوبی هستند. بنابراین تسهیلاتی اگر وجود داشته باشد، می توانیم فاز بعدی پروژه را هم مثلا برای بسته بندی حبوبات و ادویه جات استارت بزنیم. به طور مثال در منطقه داورزن به لحاظ اینکه با کیفیت ترین فلفل قرمز ایران به عمل می آید، این ظرفیت را ایجاد کرده که بتوانیم یک خط تولید پودر فلفل قرمز را راه اندازی کنیم و ما زیرساختش را از جمله دستگاه های بسته بندی و سایر امکانات و نیروی متخصص را داریم.

اکثر پرسنلی که ما در واحد بسته بندی داریم خانم های سرپرست خانواری هستند و در واحدهای بسته بندی به خاطر اینکه کار سبک است، می توانیم از خانم های سرپرست خانوار استفاده کنیم.

 

 

درخواست از رسانه های سبزوار برای حمایت از صنعت بومی

درخواستی از رسانه ها داریم که از صنعت بومی حمایت داشته باشند. در شهر مجاور ما یک واحد تولیدی با یک هشتم ظرفیت ما، شروع به کار کرده است اما اینقدر رسانه های محلی با تحریک کردن احساسات بومی از آن شرکت حمایت کرده اند که کارخانجاتی که سالها در آن شهر با ما کار کرده و از ما خرید می کرده اند، علی رغم اینکه ما کیفیتمان بالاتر است، دیگر از ما خرید نمی کنند و این به خاطر تأثیر رسانه های محلی شان است. البته به حق هم هست صنعتی در شهر خودشان است و باید حمایت کنند. اما بچه های رسانه سبزوار هم می توانند این حمایت را از صنایع بومی خودمان داشته باشند. بعضی از مردم سبزوار حتی اسم شرکت ما را نمی دانند، چه برسد که بدانند بزرگترین واحد بسته بندی نمک تصفیه شده در کل کشور در شهر خودشان است. شاید اگر رسانه ها و مردم بدانند، هر کدام بتوانند یک قدمی برای حمایت بردارند.

 

 

اخذ مجوز آزمایشگاه اکرودیته

از آنجایی که اعتقاد داریم کیفیت محصول تنها خدمتی است که می توانیم به مشتریان داشته باشیم، به همین خاطر تمامی مراحل تولیدمان به صورت  شبانه روزی در اتاق کنترل کیفیت در حال پایش است. نیروهای ما در قسمت کنترل کیفیت بسیار حرفه ای هستند به صورتی که اداره استاندارد مجوز آزمایشگاه اکرودیته را به ما داده است.

آزمایشگاه های اکرودیته، آزمایشگاه های همکار با اداره استاندارد هستند که لیسانس هایی تحت نظارت سازمان ملی استاندارد به آن ها داده می شود تا بتوانند در آن منطقه محصولات سایر واحدهای تولیدی را هم چه از لحاظ میکروبی و چه از لحاظ شیمیایی و فیزیکی آزمایش بکنند.

اما راه اندازی این کارگاه فعلا در کارخانه ما متوقف مانده. هر چند تمام تجهیزات و لوازمش خریداری شده اما چون در منطقه ما صنایع تولید مواد غذایی کم است، راه اندازی این آزمایشگاه چندان برایمان ضرورت ندارد. البته دایر شدن این آزمایشگاه برای سبزوار امتیاز مهمی محسوب می شود اما برای کارخانه ما چندان حائز اهمیت نیست. بیشتر از آن جهت می تواند اهمیت داشته باشد که یک برند و کلاس کاری است چون هر شرکتی نمی تواند چنین مجوزی داشته باشد و هم باید هم زیرساختش را داشته باشند و هم پرسنلش تایید شده باشند و هم خود تولید کننده امتیازات منفی نداشته باشد. اما در آینده انشاالله به سمتش خواهیم رفت تا به عنوان یک افتخار که سبزوار بتواند مرجعی باشد برای اینکه محصولات سایر کارخانه جات در شهرستان های اطراف در اینجا آزمایش شود.

 

موفقیت در 12 سال

خدا را شکر شرکت نمک سوده در این 12 سال فعالیت فارغ از مشکلاتی که وجود داشته، توانسته به اهدافی که مد نظرمان بوده است، برسد.البته بدون شک اگر سرمایه ای را که برای احداث این کارخانه در سال 88 آوردیم، به کار دیگری جز صنعت می زدیم، اکنون به لحاظ مالی سود بیشتری نصیبمان شده بود. اما همه صنعتگران، می دانند که از لحاظ عشق و علاقه معنوی چه قدر تولید لذتبخش و انگیزه آفرین است و بنابراین اگر اکنون به چند سال قبل بازگردیم باز هم در این کار سرمایه گذاری خواهیم کرد.

 

پایگاه خبری اسرارنامه 

 

 

 

 

 

 

۲۷
شهریور

رئیس دانشگاه حکیم سبزواری گفت: طی کاوش های قبلی انجام گرفته در تپه باستانی دامغانی سبزوار 20 اثر اشیاء کاربردی کشف شد که همه پس از تشکیل پرونده و ثبت شدن در آثار ملی، برای نگهداری به موزه بزرگ خراسان در مشهد فرستاده شدند.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه دکتر علی اصغر مولوی در جمع خبرنگاران سبزوار توضیح داد: محل تپه دامغانی سبزوار قرار است بعدها به یک سایت موزه باز تبدیل شود اما چون کار کاوش های باستان شناسی به خاطر احتیاط هایی که برای جلوگیری از آسیب دیدن آثار  باید لحاظ شود، خیلی کند پیش می رود، آثار کشف شده برای نگهداری به مشهد منتقل شده اند.

وی افزود: برخی از آثار کشف شده در تپه دامغانی سبزوار تزئینی بودند مانند دستبند و سنجاق سر، بخشی آشپزخانه ای بودند مانند هاون ها، بخشی کشاورزی بودند مانند سنگ های کنترل آب و بخشی دیگر نیز اجتماعی بوده اند، مانند پیسه سوزهای سنگی که استفاده عمومی داشته اند.

مولوی همچنین با ابراز تشکر از میراث فرهنگی، گفت: پرونده تعیین حریم تپه دامغانی تشکیل شده  و مدتی قبل از میراث آمدند و پرونده تعیین حریم انجام شد. اما اگرچه در استان گفته اند ابلاغ شده  ولی حداقل به ما هنوز ابلاغ نشده است.

وی ادامه داد: بخشی از زمین های تپه دامغانی معارض دارد و آن بخشش هنوز حل نشده است. ولی دنبال حل آن هستیم. به هرحال ارزش تاریخی این محوطه به چند هزارسال قبل از میلاد بر می گردد و باید به آن ارزش بیشتری داد.

وی با بیان اینکه دکتر گاراژیان که قبلا در این تپه کار کاوش را انجام می داد، اکنون دیگر نیست و به جایش دکتر صبوری قرار است کار را انجام دهد، گفت: اصل و اساس کار در این محوطه باستانی با میراث فرهنگی است و دانشگاه کمک کار آن است.

گفتنی است باستانی دامغانی سبزوار که به کال عیدگاه نیز شهرت دارد مربوط به هزاره چهارم و هزاره اول پیش از میلاد است و در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۷۴۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

 

 

 

۳۱
مرداد

چندین سال قبل عدم وجود واحدها و فعالیت های صنعتی عمده در سبزوار یکی از ضعف های مهمی بود که مردم این شهر خصوصا جوانان جویای کار احساس می کردند. حتی شاید تا 15 سال قبل این جمله ورد زبان بسیاری از همشهریان سبزواری شده بود که اگر در مسیر جاده ای بین شاهرود تا نیشابور دو شهر مهم صنعتی در استان های سمنان و خراسان رضوی حرکت کنی و از کنار سبزوار بگذری، در مقایسه با انبوه صنایع مستقر شده در اطراف شاهرود و نیشابور، حتی یک دودکش فعال یا چراغی روشن که از وجود کارخانه ای صنعتی در اطراف سبزوار به عنوان بزرگترین شهر نیمه غربی استان خراسان رضوی خبر بدهد، مشاهده نمی شود و اگر دودی هم به چشم بخورد، نهایتاً از وجود چند کوره آجرپزی است. البته این جمله اغراق آمیز بود، زیرا همان زمان صنایع مهمی نظیر شرکت کابل خودرو یا بعضی واحدهای صنعتی کوچک در اطراف سبزوار وجود داشت، با اینحال آنقدر صنعت خصوصا صنایع مادر و اشتغال زا در این شهر اندک بود، که به راحتی می شد از آن موارد معدود چشم پوشی کرد. اکنون نیز  اگرچه نسبت به ظرفیت ها و نیازمندی های موجود هنوز سبزوار جایگاه مطلوب خود را در صنعت پیدا نکرده است، اما بی انصافی است اگر پیشرفت های صورت گرفته را نیز نادیده بگیریم.

امروز به راحتی می توان در فاصله 15 کیلومتری غرب سبزوار در دو سوی شمالی و جنوبی جاده بین المللی تهران – مشهد ساختمان ها و سوله های بزرگ صنعتی متعددی را با سقف های رنگارنگ آبی، نارنجی، قرمز، سفید و ... را در قالب دو شهرک صنعتی شماره 1 و 2 و نیز صنایع دیگری خارج از محدوده و در مجاورت این شهرک ها مشاهده کرد که در دل آن ها مردان و زنانی سختکوش با خودباوری و تلاش خود ضمن به گردش درآوردن چرخ اقتصاد این شهر و کمک به رونق و جهش تولید در کشور ، روزی حلالشان را از مسیر یک فعالیت مفید و مولد صنعتی تأمین می کنند. / اسرارنامه 

 

لازم به توضیح است که با توجه به تعداد کارخانه ها و شهرک های صنعتی شکل گرفته در سبزوار طی یکی دو دهه اخیر به نظر می رسد اکنون می توان به جرأت گفت: سبزوار قطب صنعتی شمال شرق ایران است. خصوصا با در نظر گرفتن این نکته که شهرستان نیشابور که از قطب های مهم صنعتی در خراسان رضوی محسوب می شود، بعد از شهرستان شدن بخش زبرخان، یکی از شهرک های مهم صنعتی خود به نام شهرک صنعتی خیام و بسیاری از صنایع و واحدهای صنعتی اش را که در بخش زبرخان مستقر بودند، از دست داده است و لذا فاصله اکنون با رشد واحدهای صنعتی سبزوار و کاهش واحدهای صنعتی نیشابور فاصله بین این دو شهر بسیار با یکدیگر کم شده است.

 

 

 

۳۱
مرداد

 

در تیرماه 99 تعداد 1423 مسافر از طریق 25 پرواز فرودگاه سبزوار جابه جا شده اند که هم از لحاظ تعداد پرواز و هم از لحاظ تعداد مسافر کاهش چشمگیری نسبت به تیرماه سال قبل داشته است. اما این شرایط تحت تأثیر بیماری کروناست که باعث شده فعالیت همه فرودگاه های کشور و  جهان کاهش زیادی پیدا کند.

 

 

 

۳۱
مرداد

پایگاه خبری عصر سبزوار نوشته است:

 

خوشحالی رسانه شهر بدون فرودگاهِ همجوار از کاهش پروازهای فرودگاه سبزوار/ نکاتی برای تنویر افکار عمومی

اصولاً در ساخت یک فرودگاه، موقعیت جغرافیایی محل احداث آن، مهمترین اولویت است که نبایستی به شهرهای اطراف مسافت بسیار کم یا بسیار زیادی داشته باشد. دولت حتی در شهرهای بسیار کم جمعیت تر از شهرهای سبزوار و نیشابور، مانند کلاله گلستان، سراوان سیستان و بلوچستان، طبس خراسان جنوبی و گناباد خراسان رضوی، به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص آنها، فرودگاه ساخته شده یا در دست ساخت دارد.

فرودگاه سبزوار از معدود فرودگاههای ایران بوده که با سرمایه مردم منطقه ساخته و سپس تحویل دولت داده شده است و نباید توقع داشت که میان دو شهر سبزوار و نیشابور ساخته شود چرا که در آن صورت، فرودگاه از هر شهر حداقل ۵۰ کیلومتر فاصله می داشت و استقبال خوبی از آن نمی شد‌.

کاهش پروازهای فرودگاه سبزوار، نتیجه غفلت و عدم پیگیری مسئولین منطقه است و نه عدم استقبال مردم ۱۰ شهرستان غرب خراسان با حدود ۱ میلیون جمعیت از پروازها؛ به مراجعه به سایتهای بلیط فروشی، متوجه خواهید شد همین ۳ پرواز در هفته در مسیر تهران - سبزوار - تهران، غالباً با ظرفیت کامل پرواز می کند و حتی با کمبود صندلی مواجه است‌ و این رغبت مردم منطقه به سفر با هواپیما را نشان می دهد.

کاهش پروازها در اکثر فرودگاههای کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا و همچنین کمبود و فرسودگی ناوگان هوایی وجود دارد و هم اکنون نیز با وجود کاهش پروازهای فرودگاه سبزوار از ۷ به ۳ پرواز، باز هم این فرودگاه، عملکرد بهتری از ۲۰ فرودگاه از حدود ۵۰ فعال کشور از جمله برخی فرودگاههای مراکز استانها همچون بجنورد، سمنان، اراک، کرج، زنجان، همدان، یاسوج، شهرکرد و سنندج داشته و از ۲ شهر مرکز استان قم و قزوین که فرودگاه فعال مسافری ندارند نیز چندین پلّه جلوتر است‌.

در انتها از مسئولین منطقه مجدانه تقاضای پیگیری برای افزایش پروازها، اجرای طرحهای توسعه ای همچون توسعه ترمینال و گسترش و مقاوم سازی باند و رونق فرودگاه سبزوار را داریم و برای هموطنان عزیز نیشابوری در ساخت فرودگاه آرزوی موفقیت داریم؛ اما به دلیل محصوریت این شهر در منطقه ای کوهستانی، آینده روشنی برای ساخت فرودگاه در دیار متصوّر نیستیم. همچون فرودگاه بجنورد که به دلیل اوضاع نامناسب آب و هوایی، بیشتر مواقع با لغو یا تاخیر پروازها مواجه است. / عصر سبزوار

 

لازم به توضیح است که نیشابوریان به دلیل عدم برخورداری شهر خودشان از فرودگاه، سالهاست که نسبت به فرودگاه سبزوار حسادت می ورزند و متاسفانه در نگاهی حقیرانه، دوست دارند که فرودگاه شهر سبزوار رو به رکود و تعطیلی برود. این درحالیست که اگر نیشابوریان طرز فکر درستی می داشتند و به جای عده ای از افراد کوتاه فکر با تعصبات کور محلی، توسط افرادی فرهیخته و آگاه مدیریت می شدند، می فهمیدند که اتفاقا حالا که شهر خودشان فاقد فرودگاه است، وجود فرودگاه فعال در شهر همسایه شان به نفع خودشان هم هست. همانطور که تا کنون بارها و بارها مردم و مسوولان نیشابوری برای رفت و آمدهای خود از فرودگاه سبزوار استفاده کرده اند. اما متاسفانه به نظر می رسد از زمان حمله مغول به نیشابور، کاملا نسل مردم این شهر تغییر کرده و دیگر نه تنها خبری از رویش عطارها و خیام ها نیست، بلکه دائما شاهد مردمانی هستیم که در رسانه های جعلی خود نظیر کانال تلگرامی ای با نام غیرقانونی و تخیلی «استان بینالود» طالب جنگ و دعوا و بدخواهی نسبت به شهرهای همسایه خود از جمله مادرشهر فرهنگی و تمدنی منطقه سبزوار عزیز و بزرگ هستند.

به هرحال خوشبختانه فرودگاه سبزوار در همه این سالها فعالیت خود را به طور مستمر ادامه داده و در ماه های اخیر طبیعتا به خاطر کرونا همه پروازها در همه فرودگاه های کشور کاهش چشمگیری داشته است که ربطی به ضعف عملکرد فرودگاه سبزوار ندارد.

 

 

 

۳۱
مرداد

آتشکده آذربرزین مهر داورزن در غربی ترین ناحیه خراسان در کنار آتشکده های آذرفرنبغ و آذرگشنسب در فارس و آذربایجان یکی از سه آتشکده مهم ایرانیان باستان در دوره ساسانی است. 

در متون تاریخی آمده که آذربرزین مهر در منطقه ریوند (رئونت باستان) واقع شده است و از آنجایی که چند ریوند در  سبزواربزرگ (شامل شهرستان های سبزوار، جوین، جغتای، خوشاب، داورزن و ششتمد)، نیشابور، کاشمر و ... در خراسان وجود دارد این موضوع باعث اختلاف نظری بین برخی از مردم این شهرها شده است که افتخار وجود آذربرزین مهر را در شهر خود ثبت کنند. اما شواهد و قراین واقعی حرف خود را می زنند و به تعصبات محلی و بومی گرایی های مردم شهرهای مختلف کاری ندارند.

رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان داورزن درباره نام ریوند که بر چند مکان در خراسان اطلاق می شود و اختلاف نظر بر سر اینکه کدامیک از این روندها محل قرارگیری آتشکده آذربرزین مهر بوده، با نگاه به متون جغرافیایی صورة الارض ابن حوقل نوشته است:


در این رویه بررسی تطور و دگرگونی "رئونت – رایومند – ریود – ریوذ مورد اشاره قرار گرفته است. نقشه ای که در دوران اسلامی به صراحت محل ریوند را از مسیر تهران به مشهد قبل از خسروگرد و قبل از سبزوار (سابزوار) و قبل از نیشابور در قرن 4 ه.ق جانمایی کرده است و با توجه به اینکه مرز بین بخش ریوند شهر نیشابور و ولایت بیهق که در آن دوران بیهق در جغرافیای سیاسی نیشابور قرار داشته است، مستندا به کتاب تاریخ نیشابور الحاکم و تاریخ بیهق ابوالحسن بیهقی مرز روستای سنگ کلیدر بوده است، پس ریوندی که ابن حوقل در کتاب صورة الارض جانمایی کرده است همان ریوند داورزن سبزوار است نه ربع (بخش) ریوند. با این تفاصیل ریوند داورزن که در تطور و دگرگونی امروزه ریود می گویند، یک روستای ساختگی مربوط به 200 سال قبل نیست که برادران هم استانی شهرستان نیشابور با ارائه اطلاعات غلط هم خود فریبی می کنند و هم عوام فریبی.

 

هیچ نشانه دیگری از آذربرزین مهر در هیچ کجای خراسان جز ریوند داورزن نیست
عبدالله زاده ثانی در بخشی دیگر از یادداشت های خود در چالش آذربرزین مهر به این نکته اشاره کرده است که مصادره کردن آذربرزین مهر به پشتوانه موقعیت و مقام اداری، وسعت و جمعیت و ... نیست و کسانی که منکر وجود آذربرزین مهر در ریوند داورزن هستند با گذشت حدود 100 سال فعالیت باستان شناسی در دیگر مناطق خراسان هیچ گزارش ثبتی تهیه نکرده و آذربرزین مهر مورد نظرشان را در فهرست میراث فرهنگی ایران و فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت نکرده اند.

 

 

۲۸
مرداد

20 اثر کشف شده از تپه دامغانی سبزوار به موزه بزرگ خراسان فرستاده شد
 

رئیس دانشگاه حکیم سبزواری گفت: طی کاوش های قبلی انجام گرفته در تپه باستانی دامغانی سبزوار 20 اثر اشیاء کاربردی کشف شد که همه پس از تشکیل پرونده و ثبت شدن در آثار ملی، برای نگهداری به موزه بزرگ خراسان در مشهد فرستاده شدند.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه دکتر علی اصغر مولوی در جمع خبرنگاران سبزوار توضیح داد: محل تپه دامغانی سبزوار قرار است بعدها به یک سایت موزه باز تبدیل شود اما چون کار کاوش های باستان شناسی به خاطر احتیاط هایی که برای جلوگیری از آسیب دیدن آثار  باید لحاظ شود، خیلی کند پیش می رود، آثار کشف شده برای نگهداری به مشهد منتقل شده اند.

وی افزود: برخی از آثار کشف شده در تپه دامغانی سبزوار تزئینی بودند مانند دستبند و سنجاق سر، بخشی آشپزخانه ای بودند مانند هاون ها، بخشی کشاورزی بودند مانند سنگ های کنترل آب و بخشی دیگر نیز اجتماعی بوده اند، مانند پیسه سوزهای سنگی که استفاده عمومی داشته اند.

مولوی همچنین با ابراز تشکر از میراث فرهنگی، گفت: پرونده تعیین حریم تپه دامغانی تشکیل شده  و مدتی قبل از میراث آمدند و پرونده تعیین حریم انجام شد. اما اگرچه در استان گفته اند ابلاغ شده  ولی حداقل به ما هنوز ابلاغ نشده است.

وی ادامه داد: بخشی از زمین های تپه دامغانی معارض دارد و آن بخشش هنوز حل نشده است. ولی دنبال حل آن هستیم. به هرحال ارزش تاریخی این محوطه به چند هزارسال قبل از میلاد بر می گردد و باید به آن ارزش بیشتری داد.

وی با بیان اینکه دکتر گاراژیان که قبلا در این تپه کار کاوش را انجام می داد، اکنون دیگر نیست و به جایش دکتر صبوری قرار است کار را انجام دهد، گفت: اصل و اساس کار در این محوطه باستانی با میراث فرهنگی است و دانشگاه کمک کار آن است.

گفتنی است باستانی دامغانی سبزوار که به کال عیدگاه نیز شهرت دارد مربوط به هزاره چهارم و هزاره اول پیش از میلاد است و در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۷۴۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. / اسرارنامه

 

 

 

 

۳۰
تیر

  رونق دوباره پس از موج اول شیوع ویروس کرونا با عملکرد بالاتر از ۷ فرودگاه مرکز استان
 

در خرداد ۹۹، ۴۵ فرودگاه از ۵۳ فرودگاه تحت مالکیت شرکت فرودگاه های کشور پرواز داشته اند که فرودگاه سبزوار، با انجام ۲۶ سورتی پرواز، جابجایی ۱،۳۴۲ نفر مسافر و ۲۰،۲۷۵ کیلوگرم بار، در رتبه ۳۰ رده بندی فرودگاههای این شرکت و بالاتر از ۱۵ فرودگاه فعال در این ماه قرار گرفته است.
 

در خرداد ۹۹، فرودگاههای ۴ شهر مرکز استان کشور شامل اراک، شهرکرد، یاسوج و سنندج از لحاظ تعداد پرواز، تعداد مسافر و میزان بار جابجاشده، در جایگاه پائین تری از فرودگاه سبزوار قرار گرفته اند و از فرودگاههای ۳ شهر مرکز استان ایران شامل همدان، سمنان و زنجان، پروازی انجام نشده است.
 

در خرداد ۹۹، عملکرد فرودگاه سبزوار ۳۰ درصد افزایش در بخش تعداد پروازها (۶ پرواز بیشتر)، ۷ درصد افزایش در بخش تعداد مسافر (۸۰ نفر مسافر بیشتر) و ۱۳ درصد افزایش در بخش جابجایی بار و پست (۱ هزار کیلوگرم بار بیشتر) را نسبت به مدت مشابه پارسال، نشان می دهد.
 

در خرداد ۹۹، عملکرد فرودگاه سبزوار نسبت به ماه قبل از آن (اردیبهشت ۹۹)، در بخش تعداد پروازها با ۸ درصد افزایش (۲ سورتی پرواز بیشتر)، در بخش جابجایی مسافر با ۹ درصد افزایش (حدود ۱۱۰ نفر مسافر بیشتر) و در بخش جابجایی بار و پست، با ۱ درصد کاهش (حدود ۹۰ کیلوگرم بار کمتر)، روبرو بوده است.
 

در خرداد ۹۹، فرودگاه سبزوار ۰،۱۱ درصد از کل پروازها، ۰،۰۶ درصد از کل مسافران و ۰،۰۴ درصد از کل ارسال بار و پست در فرودگاه های تحت مالکیت شرکت فرودگاههای کشور را در اختیار داشته است که از این حیث، در مورد اول در رتبه ۳۰، در مورد دوم در رتبه ۲۸ و در مورد سوم در رتبه ۲۹ از میان ۴۵ فرودگاه فعال ملکی این شرکت در این ماه، قرار گرفته است.
 

در خرداد ۹۹، در هر پرواز انجام شده از فرودگاه سبزوار، به طور متوسط، ۵۲ نفر مسافر و ۳۴۹ کیلوگرم بار و پست جابجا شده اند که از این حیث، این فرودگاه در رتبه ۲۸ از میان ۴۵ فرودگاه دولتی فعال کشور در خرداد ۹۹ و بالاتر از ۱۷ فرودگاه متعلق به شرکت فرودگاههای کشور در این ماه قرار گرفته و ۳ فرودگاه شهرهای مرکز استان شامل یاسوج، شهرکرد و سنندج، در جایگاه پایین تری از فرودگاه سبزوار هستند.
 

در خرداد ۹۹، فرودگاه سبزوار، پس از فرودگاههای مشهد و بجنورد و قبل از فرودگاه شاهرود، سومین فرودگاه فعال شمال شرق ایران، از لحاظ تعداد پرواز، تعداد مسافر و مقدار بار و پست بوده است.
 

در ۳ ماه نخست سال ۹۹، از ۴۵ فرودگاه دولتی فعال کشور، فرودگاه سبزوار با انجام ۶۲ سورتی پرواز، جابجایی ۳،۱۳۱ نفر مسافر و حمل ۲۳،۴۷۴ کیلوگرم بار، در رتبه ۲۸ و بالاتر از فرودگاههای ۸ شهر مرکز استان قرار گرفته است.
 

در ۳ ماهه اول سال ۹۹، آمار عملکرد فرودگاه سبزوار نسبت به ۳ ماهه اول سال ۹۸، با ۹ درصد کاهش در تعداد پروازها (۶ پرواز کمتر از پارسال)، ۲۵ درصد کاهش در تعداد مسافران (حدود ۱ هزار نفر مسافر کمتر از پارسال) و ۱۶ درصد کاهش در میزان جابجایی بار و پست (۴۵۰۰ کیلوگرم بار کمتر از پارسال) روبرو بوده است.
 

از لحاظ میزان عملکرد ۳ ماهه اول سال ۹۹، فرودگاه سبزوار در جایگاه بالاتر از ۱۷ فرودگاه دولتی کشور از جمله ۵ فرودگاه در مراکز استان های کشور شامل بجنورد، سنندج، اراک، شهرکرد و یاسوج قرار گرفته و از ۳ فرودگاه زنجان، سمنان و همدان نیز پروازی انجام نشده است.
 

۲ شهر مرکز استان شامل قم و قزوین نیز، فرودگاه فعال مسافربری ندارند. در مجموع سبزوار در عرصه هوانوردی، بالاتر از ۱۰ شهر مرکز استان ایران می باشد؛ اما امکانات فرودگاهی و تعداد پروازها و مقاصد پروازی آن به هیچ وجه در حد و اندازه این شهر و مردمش نیست!
 

در خرداد ۹۹، پروازهای فرودگاه سبزوار، فقط در مسیر تهران و توسط ۲ شرکت هواپیمایی ماهان با هواپیمای BAE و میزان تاخیر ۱۴ درصد و میزان ابطال ۶۱ درصد و شرکت هواپیمایی ایران ایر (هما) با هواپیمای ATR و میزان تاخیر ۶۷ درصد انجام شده است. 

 

عصر سبزوار

 

 

۲۸
تیر

سبزوار در نقطۀ میانی جادۀ تجاری فرهنگی کهن، موسوم به «راه ابریشم» که ایران را از طریق آسیای مرکزی به چین و شرق دور و از طریق آسیای صغیر (آناتولی) به اروپا پیوند می‌داده، قرار گرفته است. 

 بررسی منابع تاریخی همچون نوشته‌های مورخان، وقایع‌نگاران، سفرنامه‌های متعدد، اسناد دولتی و تجاری، داده‌های تاریخی فراوانی را فراهم می کند که به برجستگی سبزوار از نظر ارتباطی و تجاری گواهی می‌دهند. چنانکه بر مبنای آنها می‌توان چنین استنباط کرد که سبزوار در اواخر دوره قاجار نقش محوری در تجارت شرق و شمال شرقی ایران بر عهده داشته است. 

موقعیت تجاری سبزوار تا دوره‌های متأخر ـ صفویه و قاجاریه ـ همچنان پابرجا بود. ناحیه بیهق از نظر تولید محصولات زراعی و باغی و تولید یک محصول فرهنگی یعنی قلم که مهمترین ابزار اقشار فرهیختۀ جامعه در دوران پیشامدرن بود، بنا بر گواهی تاریخ بیهق زبانزد خاص و عام بود. سبزوار از نظر تجارت اقلامی همچون پنبه، پشم، فرش، و خشکبار تا همین دوره‌های متأخر جایگاه ویژه‌ای داشت. با این حال دستاوردهای موقعیت ارتباطی سبزوار نه تنها رنگ اقتصادی بلکه صبغه‌ای فرهنگی نیز به خود گرفته است.

سبزوار به خاطر موقعیت ارتباطی ویژه خود رویدادها و تکاپوهای متعددی را از سر گذرانده است. عبور مسافرانی که به قصد تجارت و زیارت از این راه عبور می‌‌کردند، دستاوردهای اقتصادی و فرهنگی مهمی برای ناحیه به همراه داشته است. مهاجرت گروه‌های مختلف به ناحیه سبزوار و مهاجرت گروه‌های سبزواری به نواحی دیگر جهان اسلام منجر به توسعه و شکوفایی فرهنگی این ناحیه و خدماتی ارزنده به جهان اسلام شده است. مهاجرت سادات علوی در سده‌های نخستین اسلامی، گسترش مذهب تشیع  امامی را در این ناحیه به همراه داشت. از همان اوایل دورۀ اسلامی دانشمندان بیهقی در زمینه‌های فقه، کلام، تاریخ، کشورداری، شعر و ادب، نساخی، خطاطی، پزشکی، حساب، نجوم، عرفان و فلسفه  و … نام این خطه را در جهان اسلام زنده کردند. به طوری که ممکن نیست در کتاب هایی که با موضوع رجال و بزرگان علم در اسلام نگاشته شده، نامی از بیهق و سبزوار و نواحی پیرامونی آن، ذکر نشده باشد.

از سوی دیگر  کاروانسراها و  اماکن اقامتی ناحیه سبزوار همواره میزبان زائران امام هشتم شیعیان(ع)  بودند.  از کاروانسرای میاندشت تا کاروانسرای زعفرانی، مسافتی در حدود 200کیلومتر زائران و تاجران و سایر مسافران میهمان دیار بیهق بودند. زائران تنها مردم عادی که به عشق امام رضا(ع) از اقصا نقاط جهان اسلام راهی خراسان می‌ شدند نبودند بلکه پادشاهان، امرا و شخصیت‌های معروف به قصد زیارت یا حفظ مرزهای شرق و شمال شرقی از سبزوار عبور کرده اند و یا مدتی مهمان این دیار بوده‌اند.

با این حال این موقعیت ارتباطی گاه پیامدهای زیانبار داشته است؛ هجوم گروه‌های معاند و متخاصم همچون خوارج ، سلجوقیان ، غزان، مغولان، ازبکان و ترکمانان که با کشتار و به اسیری گرفتن مردم همراه بود، یکی از صحنه‌های تکراری، و غم انگیز ناحیۀ بیهق بود. به طوری که بر اثر حملات خوارج، غزان، مغولان و ازبکان چندین بار بر اثر کشتار بی رویه مردان و زنان و کودکان، جمعیت شهر سبزوار کاهش یافت یا خالی از جمعیت شد. حملۀ ترکمن‌ها از اواخر دورۀ صفوی تا اواخر دورۀ قاجار امنیت راه خراسان به تهران را در ناحیۀ سبزوار تهدید می‌ کرد و برای بومیانی که ناچار بودند بیرون از منازل به کار مشغول شوند مایۀ دلواپسی همیشگی بود.

از آنجا که  در حال حاضر هم،  موقعیت ارتباطی و مبادلاتی یکی از مهمترین شاخصه‌های توسعه سبزوار است، پیشنهاد می‌ شود پیش از هر برنامه‌ریزی اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، به این نقطه قوت که ریشه در تاریخ دارد توجه شود و از آن برای  پیشبرد تمامی برنامه‌های توسعه‌ی شهری بهره برداری گردد. از این رو بر  مسئولان واجب است که توسعۀ زیر ساخت‌های ارتباطی از جمله توسعۀ طرح معطل ماندۀ راه آهن را مورد توجه ویژه قرار دهند. امروزه شبکه ریلی یکی از ضروریات مناطقی است که به حمل و نقل دریایی دسترسی ندارند. به نظر می‌‌رسد اگر راه آهن سبزوار به صورت شبکۀ ریلی- نه یک دستک کم اهمیت که مسیر واحدی را پوشش می دهد-تحقق یابد نقش ارتباطی سبزوار در عصر حاضر به روزتر خواهد شد.

ازسوی دیگر بر تمامی مردم ومسئولان است که ضمن  حفظ و مرمت میراث فرهنگی و پاسداشت مفاخرفرهنگی، که به منزلۀ شناسنامۀ شهر هستند به صنعت گردشگری در منطقه نگاه ویژه‌ای داشته باشند. هر اثر تاریخی و فرهنگی به منزلۀ سرمایه ای است که اگر از بین برود دیگر قابل بازگشت نیست.

در پایان این نکته در خور نگرش است که دستاوردها و نتایج عمومی این فرصت مطالعاتی نشان می‌ دهد می‌ توان یک همایش ویژه در حد ملی یا بین المللی با عنوان «جایگاه سبزوار در گذرگاه ابریشم» به همت نهادهای مردمی و مسئولان به منظور شناسایی قابلیت‌های ارتباطی و تجاری سبزوار در گذشته و اکنون برگزار کرد.

 

 

 

۲۷
تیر

آتشکده آذربرزین مهر یکی از سه آتشکده و عبادتگاه مهم ایران در دوران ساسانیان که منابع تاریخی آن را در سبزوار و نیشابور ذکر کرده اند و همین ذکر نام دو منطقه باعث شده است امروز بین شهرستان هایی که در گستره غرب خراسان رضوی واقع شده اند، اختلاف نظرهایی بر سر تعلق آذربرزین مهر به هریک از این شهرستان ها سر بگیرد.


هر یک مستندات و شواهدی دارند که سعی می کنند نشان دهند جایگاه جغرافیایی آذربرزین مهر که عبادتگاه ویژه کشاورزان ایران در ناحیه ریوند خراسان بوده است، امروز در کدام یک از شهرستان های سبزوار، نیشابور، داورزن و یا حتی شهرهای دیگری که در این رابطه مدعی هستند، قابل جستجو است؟ هرچند در واقع سالهاست که کار از مرحله جستجو گذشته و آتشکده آذربرزین مهر در محدوده روستاهای ریوند و فشتنق شهرستان داورزن (سبزواربزرگ) به شماره 4035 به ثبت آثار ملی نیز رسیده است. اما برخی کنشگران حوزه میراث فرهنگی غرب خراسان همچنان تلاش هایی برای بررسی امکان وجود آذربرزین مهر در برخی نقاط دیگر از جمله شهرستان نیشابور می کنند.

 

معماری ساده تر آذربرزین مهر داورزن متناسب با طبقه کشاورزان


یکی از شبهاتی که عده ای برای رد کردن مکان آذربرزین مهر در منطقه ریوند داورزن مطرح می کنند، ساده تر بودن ساختمان این آتشکده نسبت به دو آتشکده مهم دیگر دوره ساسانیان به نام های آذرگشنسب در آذربایجان ویژه شاهان و آذرفرنبغ در شیراز ویژه روحانیون زردشتی است و می گویند حالا که چهارطاقی خانه دیو در ریوند داورزن معماری ساده تری نسبت به آن دو آتشکده دیگر دارد، بنابراین بعید است که دوشادوش آن ها یکی از سه آتشکده مهم دوره ساسانیان باشد. اما محمد عبدالله زاده ثانی در یکی از پست های اینستاگرامی خود این شبهه را به این شکل پاسخ داده است:

آتشکده ها تقسیم می شده است به آتش خانه، محله ، شهر و بعضا ملی و فراملی که آذربرزین مهر متعلق به طبقه کشاورزان امپراطوری ساسانیان بوده است و پر واضح است که نسبت به آتشکده پادشاهان و روحانیون زردشتی بلحاظ معماری مانند مردمان طبقه کشاورز که عموماً بلحاظ اقتصادی نسبت به آن دو طبقه ضعیف بوده اند، قطعا آتشکده آن ها هم ضعیف بوده لذا اگر به لحاظ معماری آذربرزین مهر ریوند داورزن ضعیف تر است. ممکن است یکی از دلایلش همین باشد که عرض شد.

عموم محققین و پژوهشگران متفق القول محل آذربرزین مهر را در خراسان می دانند. گروهی تأکید بر ریوند نیشابور دارند، گروهی تأکید بر ریوند داورزن سبزوار بزرگ دارند، گروهی در چشمه سبز یا سوز یا کلسب توس می دانند، گروهی در بردسکن، گروهی در آساک قوچان، گروهی در برزنون و ... هر کدام در چهارچوب ویژه خود یعنی متون، ا دبیات، جغرافیا، تاریخ، باستان شناسی، گروهی در متون دینی چون اوستا، گات ها، یشت ها و ... در این مختصر با ریوکرد باستان شناسی عرایضم را ارائه می دهم.

به سال 1356-1357 گروه بررسی شناسایی باستان شناسی خراسان در تنها جائیکه بر اساس متون تاریخی مثل «ایران در زمان ساسانیان» [اثر] کریستین – سن و ... پس از تحقیق و تفحص آذربرزین مهر را شناسایی کردند ریوند داورزن سبزوار بزرگ بود.

با وجود اینکه حدود 100 سال از اقدامات باستان شناسی مثل ثبت آتشکده بازه هور 1309 ثبت مناره یا میل خسروگرد در سال 1310 توسط ارنست هرتسفلد در خراسان می گذرد، هنوز شواهد معماری دال بر آتشکده آذربرزین مهر در دیگر شهرستان های استان خراسان که مدعی هستند شناسایی نشده است و شواهدی که در پست های قبلی آوردم از عمده دلایل تأکید این حقیر بر وجود آذربرزین مهر در ریوند داورزن سبزوار در شمال غرب استان خراسان رضوی است.

به هرحال در زبان هندی به آتشکده آتشگاه می گویند و اینها به چهارطاقی موسوم هستند و بعضا در متون به نام معبد هم آمده است. چهارطاقی ها یا تک و منفرد هستند یعنی صرفا بحاظ معماری یک چهارطاقی است و فاقد الحاقات دیگر است یا اینکه مرکب هستند مانند آذربرزین مهر در ریوند داورزن که تا قبل از کاوش مشترک ایران و لهستان چهارطاقی تک و منفرد بود و بعد از کاوش فضاهایی چون: تالار طواف، پاتاو، مجمر یا آتشدان، پله های ورودی و ... اثبات شد این مکان آتشکده است و چون متون اشاره به جایگاه و پایگاه آذربرزین مهر در داورزن سبزوار بزرگ دارد، با توجه به شواهد و مواد فرهنگی چهارطاقی ریوند را آذربرزین مهر می دانم مگر خلاف آن با توجه به یافته های باستان شناسی ثابت شود. »