قدیمی ترین بیمارستان خراسان در شهر سبزوار 100 ساله شد / یک قرن خدمات بهداشتی و درمانی در حشمتیه

امید برومندی / مجله اینترنتی اسرارنامه 

بیمارستان حشمتیه سبزوار قدیمی ترین بیمارستان خراسان بزرگ است که یک قرن قبل با همت شماری از خیران مردمی و دلسوزان وقت شهرستان بر طبق علم نوین پزشکی جهان در این شهر بزرگ و تاریخی خراسان ساخته شد و اکنون این بیمارستان صدمین سال فعالیت خود را سپری می کند.

بر اساس اسناد معتبر تاریخی بیمارستان حشمتیه به عنوان اولین بیمارستان خراسان بزرگ و یکی از اولین بیمارستان های ایران در 21 بهمن سال 1298 هجری خورشیدی با پیشنهاد و همت آقای دکتر قاسم غنی فرزند میرزا عبدالغنی از سادات عربشاهی از جمله اولین پزشکان نوین سبزوار با سوابق و مسئولیت های متعدد اجرایی و قانونگذاری و با کمک های مردمی و سرمایه گذاری سالار حشمت فرماندار وقت در باغی بیرون از شهر در محدوده ای به مساحت 1200 زرع ( 1352 متر ) و زیر بنای 4500 متر مربع احداث گردید و به پاس همکاری های ایشان به نام بیمارستان حشمتیه نامگذاری شد.

این بیمارستان در ابتدا دارای 12 تخت شامل جراحی، چشم و عمومی بوده و هزینه های اولیه آن از محل کمک های مردمی، مالیات از بابت ذبح هر گوسفند و همچنین فروش یخ یخچال روستای زعفرانیه تأمین می شد و با گذشت زمان توسعه یافته و به عنوان بیمارستان عمومی تا سال 1380 با 160 تخت فعال به حیات با برکت خود ادامه داد(منبع) و در سال 1380 ساختمان قدیمی که فرسوده شده بود، تخریب و ساختمان جدیدی به جای آن ساخته شد و اکنون بیمارستان حشمتیه در بنایی جدید و مدرن به عنوان بزرگترین و مجهزترین بیمارستان شهرستان های نیمه غربی خراسان رضوی در مرکز شهر سبزوار واقع است.

بیمارستان حشمتیه از اولین روزهای راه اندازی در این شهر به سرعت به قطب مهم ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مردم سبزوار و دیگر شهرهای خراسان بزرگ تبدیل شد، زیرا تا آن زمان بیمارستان دیگری در این استان و حتی در شهر مشهد ساخته نشده بود. حتی بیمارستان امام رضا نیز به عنوان قدیمی ترین بیمارستان مشهد در سال 1313(پانزده سال بعد) احداث شد.  (منبع1) (منبع2)

تا قبل از بیمارستان حشمتیه سبزوار در خراسان و به ویژه مشهد شفاخانه هایی به صورت سنتی وجود داشت که با روش های قدیمی به درمان بیماران می پرداختند، اما بالاخره یک قرن قبل حشمتیه سبزوار با همت دکتر غنی که درس پزشکی را در اروپا خوانده و برای خدمت به وطن، به ایران و زادگاه خود سبزوار بازگشته بود، و نیز با حمایت سالار حشمت و دیگر نیکوکاران وقت سبزوار با استانداردهای روز دنیا در این شهر ساخته شد تا خراسان اولین بیمارستان نوین و مدرن خود را ببیند.

مطالعه یادداشت های دکتر غنی از شرح ساخت بیمارستان حشمتیه می تواند بسیار موثر باشد، زیرا نشان می دهد که وقتی در یک پروژه مردم و مسئولان با هم یک دل و همراه شوند و بخواهند کار نیکی را انجام دهند، چگونه نتیجه ای مفید و ماندگار حاصل می شود.

اما اکنون یک قرن بعد از آن تلاش دوراندیشانه و همت و بلندنظری مردمان دیار سربداران در ساخت نخستین بیمارستان نوین خراسان، وقت آن است که مردم و مسئولان دوره کنونی این دستاورد نیاکان خود را بشناسند و پاس بدارند. خصوصا در سالهای اخیر که بحث گردشگری سلامت در کشور مطرح شده و مسئولان شهرستان تبدیل شدن سبزوار به قطب گردشگری سلامت در منطقه شمال شرق ایران را از اهداف و برنامه های خود دانسته اند،(منبع) به نظر می رسد توجه به پیشینه ارزنده سبزوار در بحث بهداشت و درمان خراسان بسیار ضروری و راه گشا باشد.

 در همین راستا یکصدمین سال تاسیس بیمارستان حشمتیه در سبزوار زمان مناسبی است برای معرفی برند کمتر شناخته شده این شهر در زمینه خدمات بهداشتی و درمانی شمال شرق کشور. در پایان سه پیشنهاد در همین راستا ارائه می شود:

برگزاری جشن تولد یکصد سالگی بیمارستان حشمتیه که در ذیل آن به معرفی توانمندی ها و نیز بیان کمبودها و محرومیت های موجود در حوزه بهداشت و درمان غرب خراسان رضوی پرداخته شود.

برگزاری نمایشگاه عکسی از بیمارستان حشمتیه قدیم. اگرچه با تخریب ساختمان قدیمی بیمارستان حشمتیه متاسفانه یک بنای اصیل که می توانست به موزه پزشکی و اثری تاریخی در شهر سبزوار تبدیل شود، از بین رفت، اما ممکن است عکس هایی از ساختمان قدیمی این بیمارستان در آرشیو دانشگاه علوم پزشکی و حتی در دست مردم سبزوار وجود داشته باشد. بنابراین با ترتیب دادن نمایشگاه عکسی در این زمینه و دادن فراخوان عمومی برای جمع آوری عکس های قدیمی آن، می توان جشن تولد یکصد سالگی حشمتیه را پر بار تر برگزار کرد.

تسریع در ساختن موزه طب سبزوار. اگرچه ساختمان قدیمی بیمارستان حشمتیه که می توانست بهترین مکان برای ایجاد موزه طب در این شهرستان باشد، در سالهای دهه 80 تخریب و سپس به شکلی مدرن بازسازی شد، اما در همان سالها قرار شد یک مکان دیگر به نام آرامگاه بقراط طبیب مشهور سبزواری در عصر قاجار به موزه طب در این شهرستان تبدیل شود. اما ساخت موزه طب سبزوار به خاطر گرفتار شدن در چالش های بروکراسی بین سه دستگاه اداره اوقاف و امور خیریه، میراث فرهنگی و گردشگری و دانشگاه علوم پزشکی عملا تا به امروز به تاخیر افتاده و متاسفانه بنای تاریخی آرامگاه بقراط گویا اخیرا تغییر کاربری هم داده و در غفلت و بی توجهی متولیان مربوطه به زمین فوتبال بچه ها و محل برگزاری کلاس ها و فعالیت هایی غیر مرتبط با آن مکان تبدیل شده است. بنابراین شاید یکی از بهترین کارهایی که می توان در یکصدسالگی بیمارستان حشمتیه برای معرفی برند با سابقه بهداشتی و درمانی سبزوار انجام داد، مشخص کردن تکلیف موزه طب و افتتاح آن باشد.