خراسان غربی

تارنمایی پیرامون مهمترین مسائل خراسان غربی به مرکزیت کهن شهر سبزوار

خراسان غربی

تارنمایی پیرامون مهمترین مسائل خراسان غربی به مرکزیت کهن شهر سبزوار

خراسان غربی
دنبال کنندگان ۲ نفر
این وبلاگ را دنبال کنید
آخرین نظرات

۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «پایتخت سربداران» ثبت شده است

۲۲
ارديبهشت

 

در بخشی از دوران حکومت سربداران و همزمان با روی کار آمدن امیر وجیه الدین مسعود دومین امیر سربداران، قلمرو این حکومت از غرب تا دریای خزر و سمنان، از جنوب تا طبس و نواحی جنوبی خراسان، از شمال تا بخش هایی از خاک ترکمنستان و از شرق تا بخش هایی از خاک افغانستان پیش رفته است.

شهرهای مهم حکومت سربداران در این دوران علاوه بر سبزوار که پایتخت این حکومت بوده است، شامل شهرها و مناطقی نظیر جرجان، مشهد، اسفراین، نیشابور، ترشیز، طبس، سمنان و خبوشان بوده است.

در زیر ماجرای چگونگی اتحاد امیروجیه الدین مسعود دومین رهبر سیاسی و نظامی و شیخ حسن جوری دومین رهبر مذهبی سربداران و فتح نیشابور و بیرون راندن حکومت ارغونشاه از این شهر را به نقل از کتاب «تاریخ جامع ایران» (جلد دهم) می خوانید:

امیر وجیه الدین مسعود پس از در گیری با برادرش عبدالرزاق و کشته شدن وی جانشینش گردید . او مردی شجاع بود و چون به حکومت سربداران رسید ، اندیشید که اساس و سندی باید که قضیه حکومت را استحکام بخشد لذا درصدد برآمد که شیخ حسن جوری را که خلیفۀ شیخ خلیفه بود و مریدان ومعتقدان بسیاری در آن ولایت داشت ، از حبس آزاد کرده ، وی را مقتدای خویش سازد و خود به امور سپاه و لشگر بپردازد . بنابراین با چندین تن از یاران ورزیدۀ خود به حصار یارز رفته و شیخ حسن را ازاد ساخت و شیخ نیز با امیر به سبزوار امد . جماعت مریدان شیخ حسن ، که آنها را شیخیان و دراویش و کولکان هم می خواندند ، به یکباره از گوشه ها بیرون آمدتد و مردم اطراف نیز به آنها گرویدند وچون قوی گشتند ، رو به نیشابور نهاده وآنجا را متصرف شدند . سپاهیان طغاتیمور که در نواحی ابهر در حال جنگ با امیراشرف چوپان بودند ، موفق به دفع آنها نشدند و سربداران درآنجا قدرتمند گردیدند .

در آنزمان محمد بیگ پسر ارغونشاه در مشهد وطوس بود . وی عده ای را به جهت دفع این شورش به آنجا گسیل داشت اما آنها در عرض چند روز شکست خورده و مراجعت نمودند . امیر محمد بیگ پیکی را به نزد شیخ حسن جوری فرستاد با این مضمون که صلاح نیست مردی چون او که زاهد و درویش خدا است درصدد خون وخونریزی برآید و شیخ حسن نیز ماجرای خود از ابتدا تا آنزمان را برایش نوشته و ارسال کرد .

در این مدت امیر وجیه الدین مسعود و شیخ حسن کل نواحی نیشابور و سبزوار را تسخیر نمودند . افراد زیادی مردان سلحشور گرد آنها جمع شدند و ادعای حکومت کرده و ایادی ارغونشاه را از آن منطقه خارج ساختند .

 

منابع چکیده ای از کتاب تاریخ جامع ایران جلد دهم

تحقیق و پژوهش مهدی صبور صادقزاده

 

با نگاهی به وبسایت تقویم و تاریخ صبور

 

لازم به ذکر است قلمرو حکومت سربداران در طول 50 سال دوام این سلسله، به خاطر جنگ هایی که اتفاق می افتاده، دائما متغیر بوده و بخش هایی از آن کم و زیاد می شده است.

 

 

۲۶
آبان

سروده فرزانه فرهبد برای سبزوار: زیبای آز انگیز من ای شهر بیهق


سروده زیبای فرزانه فرهبد شاعر و نویسنده فرهیخته دیار سربداران برای کهن شهر سبزوار ریشه فرهنگی خراسان


ای شهر من ای سرزمین نامداران

ای آسمانت تا ابد خورشید باران

 

پاچینه های دامن پاکت کویری

گل می شکوفد از گلت اندر بهاران

 

زیبای آز انگیز من ای شهر بیهق

ای سینه ات آماج چنگیز و تتاران

 

بردارها سر دادی و غیرت ندادی

ای ملک بیداری، دیار سربداران

 

هر کوچه تو معبر شعر و غزل باد

هر خانه ات میعادگاه نامداران

 

ای دامنت گهواره ابن یمین ها

اسرارهایت افتخار روزگاران

 

از بیهقی گشته ست پر آوازه تاریخ 

نامش نگین تخت و تاج شهریاران

 

خاکت طلاخیز و گواهش آن مشاهیر 

با خیل این فرزانگان و هوشیاران

 

تا سینه ی پر درد تو درمان پذیرد

با مرهم عشق آمدند آن غمگساران

 

ما بیقراران تو ایم ای خاک پر مهر

تا در تو روید بار دیگر سبزواران

 

دل خسته و جان پر امید و خنده بر لب

ما با تو می گردیم سبز و کامیاران


گفتنی است کهن سبزوار مرکز منطقه خراسان غربی و یکی از نمادهای تاریخ علم و فرهنگ در ایران و از مهمترین پایگاه های فرهنگی و سیاسی و اجتماعی در طول تاریخ سرزمین خراسان بوده است. از همین رو سبزوار را که قدمت تمدنی آن به بیش از 6 هزارسال می رسد با نام هایی نظیر بیهق به معنای بهترین ناحیه و با صفت هایی نظیر شهر دیرینه های پایدار، شهر آیین های نستوه، شهر دانشوران بیدار، ریشه فرهنگی خراسان و نگین تاریخ و فرهنگ ایران نیز می شناسند. 

سبزوار جزء یکی از 36 پایتخت تاریخی ایران است که در دوره حکومت سربداران بر  بخش های وسیعی از شرق و شمال شرق ایران بزرگ تسلط داشتند.



۲۳
خرداد

تصویر این صفحه مربوطه به تندیس سربداران سبزوار زیر رگبار و رعد و برق بهاری در یکی از شب های خرداد 97 است.

این عکس در قاب دوربین هادی دهقان پور هنرمند نام آشنا و برجسته عکاسی سبزوار ثبت شده است.

هفت پیکر سربداران المانی است که توسط هنرمند برجسته پیکرتراشی خراسان استاد حسین ماستیانی خلق گردیده و تدر ورودی شهر سبزوار از سمت تهران نصب شده است.

سربداران نام اولین حکومت شیعه 12 امامی در ایران است که امیران این سلسله به صورت مردمی و به شیوه غیر موروثی و غیر سلطنتی روی کار می آمدند و در مدت نیم قرن حکومتشان، سبزوار را پایتخت خود قرار داده بودند و به همین خاطر نام سبزوار در فهرست یکی از 36 پایتخت تاریخی ایران قرار گرفته است.

فهرست پایتخت های ایران در طول تاریخ(کلیک کنید)

تندیس هفت پیکر سربداران از زمان طراحی و نصب در ورودی شهر سبزوار به یکی از نمادهای هویتی شهر سبزوار در مرکز منطقه خراسان غربی تبدیل شده است.


۰۴
بهمن

درشهر خشت وخاطره

شهر نجیبِ خاک،

اینجا که درچمن،همه گلدسته رُسته است،مانده است یک شکوهِ شکیبایِ بی قرین،

میراث ماندگار....


مسجد جامع سبزوار در خیابان تاریخی بیهق یکی از زیباترین ابنیه ی شمال شرق ایران می باشد که در تاریخ خود حوادث مهم و زیادی را به چشم دیده است. گفته می شود این مسجد را امرای سربداران در شهر سبزوار پایتخت حکومت خود و مرکز منطقه خراسان غربی  ساخته اند.


عکس از هادی دهقانپور:

مسجد جامع سبزوار

۰۳
بهمن

کتاب شریف «اللمعة الدمشقیّه»از مشهورترین کتب فقهی شیعه است که به جهت جامعیت این اثر، سال های زیادی است که در حوزه های علمیه و دانشگاه ها تدریس می شود. این کتاب نوشته ی شیخ شمس الدین محمد بن مکّی عاملی معروف به شهید اول است که علمای بزرگی را در کلاس درس خود پرورش داده و در محضر اساتید بزرگی همچون محقق حلی پرورش یافته است. حاکم خراسان (در زمان سربداران قرن هشتم هجری سلطان علی موید سربداری) از شهید اول خواسته بود تا به خراسان (شهر سبزوار پایتخت نهضت سربداران و مرکز خراسان غربی) بیاید و مرجع دینی مردم خراسان باشد،تا مردم سئوالات دینی خود را از او بپرسند. لیکن شهید اول به دلایلی پیشنهاد او را نپذیرفت و به جای آن، کتاب لمعه را نوشت و به خراسان فرستاد تا مردم ازاین کتاب در هنگام بروز سئوالات دینی بهره ببرند. مورخین معتقدند که شهید اول این کتاب را در هفت روز در زندان نوشته است.

لمعه دمشقیه


۱۳
دی

تصویری از تندیس سربداران سبزوار که در ورودی شهر سبزوار مرکز منطقه خراسان غربی نصب شده است.

سربداران جنبشی مردمی در قرن هشتم هجری بودند که برای اولین بار در مقابل بازماندگان مغولان ایستادند و موفق به تشکیل نخستین حکومت شیعه 12 امامی مردمی در ایران شدند تا حرکت آنان الگویی باشد برای بسیاری از حرکت های شیعی پس از آن.

از این حیث قیام سربداران را می توان مهمترین رویداد تاریخی خراسان غربی در طول عمر طویل تمدنی و فرهنگی این ناحیه از ایران اسلامی دانست.

سربداران در تمام مدت حکومتشان کهن شهر سبزوار را پایتخت خود قرار دادند تا بدین ترتیب سبزوار در ردیف یکی از سی و اندی پایتخت های تاریخی ایران قرار گیرد.

تندیس سربداران سبزوار که نماد آزادگی و غیرت ملی و مذهبی ایرانیان است توسط هنرمند پیکر تراش سبزواری استاد حسین ماستیانی طراحی و اجرا شده است.

تندیس سربداران شهر سبزوار مرکز خراسان غربی

۱۱
آذر


رهبران سربداران

۳۰
آبان

نهضت سربداران سبزوار در قرن هشتم هجری از مهمترین رویدادهای تاریخی و سرنوشت ساز در پهنه خراسان غربی است که البته تاثیرگذاری آن ورای مرزهای جغرافیایی ایران امروز بوده و دامنه آن به سمرقند و برخی نواحی دیگر در ایران بزرگ آن روزگار کشیده شد.

عمر حکومت سربداران تقریبا به نیم قرن رسید و در تمام این مدت سبزوار را پایتخت خود قرار داده بودند.

اولین رهبر سیاسی و نظامی سربداران پهلوان عبدالرزاق باشتینی و اولین رهبر مذهبی این قیام شیخ خیلیفه مازندرانی بود.


sarbedaran - sabzevar