پوستر دوازدهمین همایش بین المللی بزرگداشت اول آبان روز بیهقی

دانشگاه حکیم سبزواری، بزرگترین دانشگاه معتبر ملی در نیمه غربی خراسان طی آبان 1401 میزبان دوازدهمین همایش سالانه بین المللی بزرگداشت اول آبان، روز ملی ابوالفضل بیهقی پدر نثر کلاسیک فارسی بود.

تصویر زیر مربوط به پوستر این همایش است:

روایتگری بیهقی درترسیم تاریخ بر پایه حقیقت و تعهد مداری است

مهدیه عابدی / مجله اینترنتی اسرارنامه 

عبدالله کوثری پژوهشگر و مترجم شاخص ایرانی در نهمین دوره بزرگداشت ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی در سبزوار گفت: روایتگری بیهقی درترسیم تاریخ بر پایه حقیقت و تعهد مداری است.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه کوثری با اشاره به پیوند و نزدیکی ادبیات و تاریخ گفت: به راستی که ابوالفضل بیهقی در کتاب ارزشمند تاریخ بیهقی این دو مقوله را به درستی به یکدیگر مرتبط کرده است و تاریخ زمانه خود را با زبان شاخص ادبی به تصویر کشیده است.

وی با بیان اینکه بیهقی زبان حال خود را نوشته و این کار را به صورت غیر تقلیدی صورت داده است اهمیت ادبیات و زبان ادبی را صرفا معطوف به زمان گذشته ندانست و به سیر اندیشه یک ملت در گذر تاریخ اشاره  و اضافه کرد: یکی از مسائلی که زبان، ادبیات و تاریخ ما را در طول سالیان دراز حفظ کرده است استفاده و اهمیت مطالعه در آثار بزرگانی همچون بیهقی، حافظ و سعدی است که خواندن و تفکر درمتون این مفاخر عادت کردن افراد به اندیشه های کهن در طول تاریخ کشور است هر چند که در طول سالیان اخیر منابعی نیز وجود دارد که در تضاد با ادبیات قرار گرفته اما ابزاری که ابوالفضل بیهقی و امثال ایشان در واژه سازی دقیق و ارزشمند داشته اند به زبان فارسی این کمک را می کند که حتی در مصاف با دیگر زبان ها بتواند اصالت خود را همچنان حفظ نماید.

این مترجم برجسته ایرانی همچنین با اذعان به این نکته که حتی در ترجمه دیگر متون ادبی جهان هم نیاز به واژه شناسی و ذخایر واژگان  گسترده داریم و باید در حال حاضر از کمبود واژگان و معادل کلمات خارج شویم گفت: هیچ زبانی نیست که یک لایه داشته باشد و این طبیعی است که نوع ادبیات بر مبنای گسترش خودآگاهی تمامی این لایه هاست  و بر اهمیت ادبیات جدید برپایه ارتباط سازنده با دیگر ادبیات زنده دنیا نیز تاکید کرد و به پرورش هر زبان در خلال بارورسازی اندیشه ها اشاره کرد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: بسیاری از شعرا و نویسندگان بزرگ امروز ایران از ابوالفضل بیهقی تأثیر پذیرفته اند از جمله احمد شاملو. دوستانی که شعر شاملو را خوانده اند به یقین می دانند، شاملو زمانی که از شعر نیمایی فاصله گرفت، بنیاد شعر باشکوه خودش را بر زبان بیهقی گذاشت. آشنایی خود من با بیهقی نیز به برکت آشنایی با مرد بزرگی چون احمد شاملوست.

کوثری سپس به انجام مقایسه هایی بین گلستان سعدی و تاریخ بیهقی پرداخت و کتاب بیهقی اگرچه تا مدت ها مغفول واقع شده بود، اما در دوران معاصر الگو و سرمشق بسیاری از نویسندگان ایرانی شده است.

وی با ارائه مقایسه ای بین گلستان سعدی و تاریخ بیهقی گفت: گلستان سعدی به معنای واقعی یک نقطه عطف است در نثر ما ولی بسیاری از کسانی که امروز داستان یا شعر معاصر را می نویسند، گله شان از سعدی و گلستان این است که تصنع و سجع و جناس و ... به کار برده است در حالیکه سعدی به راستی در قیاس با نویسندگان قرن هفتم و بعدتر بسیار ساده نویس است. سعدی نثر ما را بعد از بیهقی نجات می دهد. نسبت به آن زبان شگفت انگیزی که مثلا در تاریخ وصاف یا جامع التواریخ یا در جهان گشا می بینیم. بین این دو قطب –تاریخ بیهقی و گلستان سعدی- از قرن پنجم تا هفتم، فقط برخی آثار عرفانی هستند که مانند تذکرة الاولیا و یا اسرارالتوحید نثر زنده و جان داری دارند ولی در نویسندگان بعد از بیهقی تا مدت ها کسی راه او را نمی رود و نام و نشانی از او نیست. بعد از سعدی هم دوباره جمود زبان را – در متون نثر - داریم. البته شعر از این مقوله جداست و شعر ما در هر حال در هر قرنی نمایندگان بزرگی داشته است. ولی نثر ما چرا اینطور شده؟در دوره صفویه و تیموری من تا جایی که می دانم آن درخشش قرن پنجم و ششم در کار نیست و متون سخت و پرتکلف می شوند.

 این مترجم ایرانی ادامه داد: در دوره های اخیر، گرایش به سادگی و ساده نویسی از طریق ترجمه کم کم به ادبیات ما وارد می شود. ما در مشروطه دیگر می خواهیم مقاله سیاسی بنویسیم، نمی خواهیم پند یک سویه بدهیم. می خواهیم بحث کنیم با طرف مقابلمان، دیالوگ برقرار کنیم و بدین ترتیب در مطبوعات مشروطه دیالوگ شکل می گیرد و زبان از یک سویگی در می آید و همچنین نمایش نامه هایی ترجمه و تألیف می شود که بنیادش بر دیالوگ است. تا قبل از این دوره یک زبان یک سویه داریم.  یک متکلم وحده همیشه داریم. فرقی ندارد، سعدی باشد، ناصر خسرو باشد یا نویسنده ای دیگر. یکی نشسته می گوید و همه مخاطبان باید گوش بدهند. اما نمایش نامه این سنت را می شکند و سنت دیالوگ را می آورد. دیالوگ به زبان ساده. با این حال تا اینجا هنوز اسمی از بیهقی نمی بینید. ملک الشعرای بهار در سبک شناسی از او نام برده اما در فضای بیرون نیست.

وی همچنین گفت: ادبیات ما تقریبا به طور کامل استوار بر شعر بوده و انتظار از نثر بسیار کمتر بوده است. نثر را به کار می گرفته اند به فرمان فلان پادشاه که بنشین تاریخ من را بنویس و نویسنده باید تاریخ او را چنان که او می خواست، می نوشت. اما در دوره جدید دیگر نه. حالا هدایت می خواهد رمان بنویسد، جمال زاده می خواهد داستان کوتاه بنویسد. این زبان دیگر نمی تواند زبان یک سویه باشد. نمی تواند، زبان تحکم باشد. این کار زبان دیالوگ را می خواهد زبان گفتگو و زبان روایت را نیاز دارد. اینجاست که نویسنده و شاعر ایرانی با احترام تمام به سعدی می گوید من می خواهم از نثر تو فاصله بگیرم و یکی از کهن ترین الگوها برایش تاریخ بیهقی است. تاریخ بیهقی اتفاقا خیلی ساده نیست. کتاب ساده مربوط به قرن پنجم مثلا تاریخ بلعمی است که به مراتب ساده تر است و لغات عربی در آن کمتر به کار رفته؛ اما چیزی که اینجا مهم است این است آنچه تاریخ بیهقی را برای شاملوی شاعر، جمالزاده نویسنده و ... دلنشین می کند این است که تاریخ بیهقی فقط تاریخ نیست. تاریخ بیهقی یک اثر و یک نثر هنری است. بیهقی آگاهانه آمده است. در عین بیان ساده و امانت داری، زیبایی هنری نیز خلق کرده است. همچنین بیهقی متملق هم نیست. در کل تاریخ بیهقی تنها صفت یا تنها اسمی که برای سلطانی مثل محمود به کار می رود فقط امیر محمود است. آن وقت ببینید بعد از بیهقی چه می شود؟ گاهی اوقات دو سطر لقب فلان خان است که تازه در جنگ ها شکست خورده است.

این مترجم برجسته ایرانی سپس به تأثیرپذیری محمود دولت آبادی دیگر نویسنده بزرگ سبزواری از تاریخ بیهقی اشاره کرد و گفت: نویسنده عزیز همشهری شما محمود دولت آبادی نیز تحت تأثیر بیهقی است. زمانی که رمان کلیدر چاپ می شد، روزی به دولت آبادی گفتم نثر تو مرا دیوانه کرده، بوی بیهقی می دهد. او گفت، «درست می گویی من بیهقی را خیلی خوانده ام اما در عین حال این زبان مردم نیز هست.» به هر حال تاریخ بیهقی چنین جایگاهی دارد و یکی از سرمش ها بوده است.

 

 

ابوالفضل بیهقی نماینده شایسته ای برای فرهنگ و تمدن خراسان و ایران بوده است

الهام شبانی مقدم / مجله اینترنتی اسرارنامه

قائم مقام اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در این همایش  گفت: بیهقی نماینده شایسته ای برای فرهنگ و تمدن خراسان و ایران بوده است. از وجود مفاخری چون بیهقی  است که یک انتقال فرهنگی شکل گرفته و نثر فارسی به غیر فارسی زبانان منتقل شده است.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه یوسف امینی که در بخش محلی همایش بزرگداشت ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی در روستای زادگاهش حارث آباد سخنرانی می کرد، افزود: ما خراسانی ها به خود می بالیم که بزرگ مردمی چون ابوالفضل بیهقی  در خطه سبزوار پرورش یافته است و صداقت و صراحت در کلام بیهقی، رعایت انصاف و جهان بینی بیهقی  از مهمترین رموز خوشنامی و ماندگاری پدر نثر فارسی می باشد.

وی  در خصوص ثبت روز اول آبان ماه در تقویم ملی نیز  اظهار کرد: بیش از ده سال است پیگیری های زیادی توسط دلسوزان فرهنگی و مسئولان سبزواری برای ثبت روز اول آبانماه در تقویم ملی انجام شده، شاید یکی از دلایل مخالفت با این موضوع آشنا نبودن اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی با شخصیت ابوالفضل بیهقی است.

امینی  گفت: از ابتدای امسال مسئولان فرهنگی سبزوار پیگیری های زیادی برای نامگذاری یکم آبان ماه به نام ابوالفضل بیهقی داشتند اما مخالفت هایی از سمت مرکز انجام شد. یکسری فرم هایی از مرکز  ارسال کردند که باید  تکمیل شود. این پروسه قطعاً ادامه پیدا خواهد کرد و امیدوار هستیم که سال آینده که دهمین همایش بزرگداشت ابوالفضل بیهقی را در زادگاهش برگزار می کنیم نامگذاری روز اول آبان به نام روز ابوالفضل بیهقی محقق شود.

مهدی سیدی پژوهشگر تاریخ نیز در بخش دیگر از این همایش گفت: ابوالفضل بیهقی تاریخ را با نگاهی نو نوشته است و این مورخ بزرگ  با تجربه گرانبهایی که داشته  در کنار تاریخ غزنوی به مهمترین وقایع تاریخ  آن زمان پرداخته است.

وی افزود: بیهقی در ردیف اولین مورخان ایرانی است که به زبان فارسی تاریخ نوشته و در تاریخ او اطلاعات ارزشمندی از حکومت سامانیان، غزنویان، سلجوقیان،  برمکیان، و خلفای عباسی وجود دارد. تاریخ بیهقی  در جامعه جایگاهی پیدا کرده که  گلستان سعدی در چند قرن برای خود ایجاد کرده است.

رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری شورای اسلامی شهر سبزوار نیز در بخشی از این مراسم گفت: همایش بیهقی به گام نهم رسید اما هنوز المان و بنای یادبود بیهقی در زادگاهش به سرانجام نرسیده است.

مسعود پسندیده افزود: همه به بهانه بزرگداشت بیهقی در زادگاهش جمع شده ایم که امیدواریم این تجمع سرمنشاء اتفاقات خوب چون ثبت روز ملی بیهقی و تکمیل بنای یادبود پدر نثر فارسی باشد تا در سال آینده همایش را در محل ویژه بیهقی برگزار کنیم.

همچنین قیامی رئیس شورای روستای حارث آباد گفت: این درد بزرگی است که هنوز در شورای عالی انقلاب فرهنگی کسانی هستند که با شخصیت علمی و فرهنگی بیهقی آشنا نیستند .

وی افزود: تا دلسوزی  مدیران فرهنگی شهرستان نباشد نه روز ملی بیهقی ثبت خواهد شد و نه کتاب تاریخ بیهقی ثبت جهانی می شود از این رو پیگیر تاسیس دبیر خانه ای برای بیهقی هستیم  تا انجمن یادمان بیهقی مرجع مطالبات باشد.

 

 

همزمان با اول آبان روز ملی بیهقی زنگ پدر نثر فارسی در مدارس سبزوار و تهران به صدا در آمد

 
همزمان با اول آبان روز ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی ادیب و مورخ برجسته ایرانی زنگ پدر نثر فارسی در مدارس سبزوار و تهران به صدا در آمد.
 
به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه به موازات اینکه در سالهای اخیر مدارس سبزوار در صبح روز اول آبان میزبان آیین زنگ بیهقی بوده اند، امسال یکی از مدارس استان تهران نیز با همت و خلاقیت معاون پرورشی خود که از شهروندان فرهیخته سبزواری است، به این حرکت زیبای فرهنگی پیوست.
 
بر مبنای همین گزارش، امسال در سبزوار زادگاه بیهقی قرعه به نام دبیرستان  دخترانه فرهنگیان افتاد تا میزبان مراسم رسمی نواختن زنگ بیهقی با حضور شماری از مسئولان و بیهقی پژوهان باشد و دانش آموزان این دبیرستان نیز با ساخت المان زیبایی از تاریخ بیهقی به استقبال این رویداد رفتند و در استان تهران نیز مدرسه امامت 2 باقرشهر با همت براتعلی رجبی همکار سابق مجله اینترنتی اسرارنامه که اکنون سمت معاونت پرورشی  این مدرسه پایتخت را برعهده دارد، این روز را گرامی داشت.
 
برات رجبی طی گفتگویی تلفنی به خبرنگار اسرارنامه گفت: از آنجایی که بسیار مهم است که دانش آموزان با مفاخر تاریخ و فرهنگ سرزمین خود آشنا باشند و خصوصا با توجه به نقش مهم ابوالفضل بیهقی در ادبیات فارسی که دانش آموزان در دوران تحصیل نیز بخش هایی از تاریخ بیهقی را در کتب درسی خود می خوانند، بر آن شدم تا امسال که در این شغل انجام وظیفه می کنم، همزمان با سبزوار در مدرسه محل فعالیت خود نیز چراغ گرامیداشت اول آبان روز بیهقی را روشن کنم.
 
وی افزود: چند روز قبل پیشنهاد این زنگ را به مدیریت مدرسه دادم که خوشبختانه با نگاه فرهنگی خوبی که در این مدرسه وجود دارد، پیشنهاد بنده مورد پذیرش قرار گرفت که جا دارد بابت این موضوع از آقایان «رضا علی راعی» موسس و «امیر کلوندی» مدیر مدرسه امامت 2 باقرشهر تشکر کنم.
 
رجبی همچنین گفت: تصمیم دارم به عنوان بخشی از برنامه های فرهنگی خود در این مدرسه توجه بیشتری به مفاخر و مشاهیر ایران در ایام مختلف سال و مناسبت های مربوط به آنان داشته باشم و انشاالله با حمایت مدیریت مدرسه، برای دکتر علی شریعتی نیز که از دیگر بزرگان دیار سربداران است، برنامه ای خواهیم داشت.

 

 

 

 

 

تمبر یادبود یکم آبان روز ملی ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی رونمایی شد

تمبر یادبود یکم آبان روز ملی ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی رونمایی شد.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه این تمبر سه شنبه شب در جریان برگزاری بخش مردمی نهمین همایش ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در تالار کاشفی سبزوار و به دست شماری از مسئولان رونمایی شد.

ابوالفضل بیهقی خالق اثر گرانسنگ تاریخ بیهقی است که تألیف جاودانه او از دو جهت تاریخی و ادبی برای ایرانیان و فارسی زبانان دارای ارزش بالایی است و بسیاری از صاحبنظران  او را پدر نثر کلاسیک فارسی می دانند.

 

ابوالفضل بیهقی عامل پیوند دائمی و قرابت فرهنگی کشورهای فارسی زبان است

پیوند دائمی ملت های منطقه مرهون ابوالفضل بیهقی است

سبزوار - ایرنا - رایزن فرهنگی سفارت افغانستان در ایران گفت: ابوالفضل بیهقی با کتابت تاریخ بیهقی، پیوند ملت های منطقه را دائمی و ناگسسته کرده است.

شفیق شرق سه شنبه شب در هشتمین همایش بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در سبزوار افزود: ابوالفضل بیهقی ادیب، اندیشمند و مورخ نامداری است که ادبیات جهان و کشورهای فارسی زبان از آن بهره می برند.

وی اظهار داشت: ابوالفضل بیهقی در قلب مردم افغانستان جای دارد و برای مردم سرزمین ما شخصیتی ارزشمند است.

وی گفت: در رشته زبان و ادبیات فارسی مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاههای افغانستان به متون بیهقی توجه خاصی شده است و نیز نام بزرگترین انتشارات این کشور به نام بیهقی است.

شفیق شرق افزود: بیهقی گزارشگر حقیقت بوده و حقایق را به گونه ای نوشته که تا امروز ماندگار بوده و اثری به جا گذاشته که به جای آنکه از سلطان مسعود غزنوی یاد شود از بیهقی نام برده می شود.

رایزن فرهنگی سفارت تاجیکستان در ایران نیز گفت: ابوالفضل بیهقی پیوند و قرابت فرهنگی کشورهای فارسی زبان را به هم نزدیک تر کرده و تبادل اندیشه ها را بیشتر نموده است.

'یوری بایف مرادجان' افزود: مردم تاجیکستان سالهای گذشته از ترجمه روسی تاریخ بیهقی بهره می بردند که اکنون یک پژوهشگر تاجیکستان آن را به زبان این کشور ترجمه کرده است. / ایرنا

گفتنی است یکم آبان ماه به عنوان روز ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی ادیب و مورخ برجسته ایرانی و پدر نثر کلاسیک فارسی مطرح است. 

ابوالفضل بیهقی با کتاب جاودانه تاریخ بیهقی از بزرگترین مشاهیر ایران و از نام آوران سرزمین تاریخی بیهق و منطقه خراسان غربی  است. 

هشتمین همایش بزرگداشت ابوالفضل بیهقی امسال نیز در زادگاهش در هفته اول آن طی چند روز برگزار شد.

پوستر اول آبان روز ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی

اول آبان ماه هر سال به عنوان روز ملی بزرگداشت خواجه ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی مطرح است. 

ابوالفضل بیهقی نویسنده کتاب گرانسنگ تاریخ بیهقی از بزرگترین مشاهیر ادبی ایران و از نام آوران منطقه خراسان غربی دیار سربداران است. از همین روز در شهر زادگاهش سبزوار همه ساله در اول آبان برنامه هایی با حضور برخی میهمانان برجسته ملی یا شخصیت های خارجی برگزار می شود.

امسال سبزوار در اول آبان ماه میزبان حضور دو رایزن فرهنگی از سفارتخانه های افغانستان و تاجیکستان است.

پوستر همایش بزرگداشت بیهقی در آبان 97 را در ادامه مشاهده می کنید: